استئارات منیزیم نمک منیزیم و اسید استئاریک اسید . این ماده دارای فرمول شیمیایی Mg(C18H35O2)2است. در جدول زیر برخی از خواص و ویژگی های اینماده ذکر شده است

برای تولید این ماده از از دو فرایند مستقیم و غیر مستقیم استفاده میشود .فرایند مستقیم تولید استئارات منیزیم به نام فیوژن شناخته میشود و شامل برهم کنش اسید چرب با اکسید منیزیم یا سایر ترکیبات منیزیم میباشد .

فرایند غیر مستقیم تولید این ماده شامل واکنش اسید چرب با سدیم هیدروکسید یا سود در اب است . در این واکنش با اضافه شدن یکی از نک های منیزیم به صابون منیزیم اسئارات به صورت رسوب تولید میشود .

استئارات منیزیم چه کاربردهایی دارد ؟

این ماده در گریدهای مختلف غذایی ،دارویی و صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد . بسیاری از مکمل های غذایی و داروها از این ماده تشکیل شده اند . استئارات منیزیم به عنوان یک امولسیفایر یا تغلیظ کننده و عامل نگهدارنده در صنایع غذایی برای تولید محصولاتی نظیر آدامس ، گیاهان و ادویه جات مورد استفاده قرار میگیرد .در صنعت این ماده نقش روان کننده را ایفا میکند.

در داروسازی این ماده به عنوان ماده موثره به منظور تولید قرص کپسول و پودر های مکمل استفاده میشود .

این ماده علاوه بر کاربردهای غذایی و دارویی به عنوان یک افزودنی در صنایع تولیدکننده لاستیک و پلاستیک استفاده میشود .در فرایند تولید pvc و استابیلایزر یا پایدار کننده پی وی سی از این نک استئاریک اسید به عنوان ماده پیدا کننده حرارتی ،روان کننده قالب ،جدا کننده از قالب استفاده میشود . به علاوه این ماده در تولید پودرهای اتش نشانی نقش روان کننده و اب گریز را دارد .

این ماده یکی از رایج ترین افزودنی های به کار رفته در فرمولاسیون مکمل های غذایی است . اما استفاده بیش از اندازه از ان میتواند به روده اسیب زده و مانع از جذب مواد مغذی شود .

متیل استات چیست ؟

متیل استات که با نام متیل اتانوئات یا متیل استر استیک اسید  نیز شناخته میشود یکی از حلال های شیمیایی مورد استفاده در صنایع است . این ماده مایهی بی رنگ است که بویی شبیه به استر دارد . برای تولید این ماده شیمیایی از واکنش متانول و اسید استیک استفاده میشود که پس از تولید برای جدا سازی از متیل استات از محصولات جانبی از فزایند تقطیر استفاده میشود . با این روش متیل استات با درصد خلوص 85 درصد میتوان تولید کرد .

مشخصات فیزیکی

حلالیت متیل استات در اب پایین است اما در حلال های آلی به خوبی حل میشود . این ماده به صورت طبیعی در بری از میوه ها مانند موز و سیب یافت میشود . از متیل استات به عنوان حلال برای موادی مانند نیترو سلولز ،سلولز استات پلی ونیل استات سلولوئید،وینیل ها ،پلی استر ،فنولیک ،رزین های اکریلیک و ... استفاده میشود.

فرمول شیمیایی: C₃H₆O₂

جرم مولی:74.079 g·mol⁻¹

شکل ظاهری:مایع بی رنگ و معطر

دانسیته:0.932 g cm⁻³

نقطه ذوب:−98 °C (−144 °F; 175 K)

نقطه جوش:56.9 °C (134.4 °F; 330.0 K)

حلالیت در آب:~25% (20 °C)

سنتز یا تولید

همانطور که در مقدمه گفته شد واکنش تولید تجاری این ماده با استفاده از متانول و اسید اسیتیک به عنوان ماده اولیه و با استریفیکیشن در حضور یک اسید قوی به عنوان کاتالیزور انجام میشود . در این فرایند الکل و اسید با کمک یک کربوکسیلسک اسید به استر تبدیل میشود.

اسید سولفویک متداول ترینکاتالیزور این فرایند شناخته میشود . در این فرایند میتوان با استفارده از فرم جامد اسید بازده واکنش را افزایش داده و با این کار میزان متانول و اسید استیک موجود در محصول نهایی را کاهش میدهد . علاوه بر این خوردگی تجهیزات در این حالت کاهش پیدا میکند .

مشکلات تولید

در فرایند تولید متیل استات با درصد خلوص بالا یکی از معضلات این روش تولید آزئوتروپهای اسید استیک ،آب و متانول است.  

به دلیل شرایط فیزیکی به وجود امده ناشی از ازئوتروپ ها درصدخلوص متیلاستات کاهش پیدا میکند و خالص سازی از طریق تقطیر در بیشتر از یک برج تقطیر ممکن نمیشود و لازم استتعداد برج های تقطیر افزایش پیدا کند که این کار باعث افزایش زمان تولید و بالا رفتن هزینه  میشود .

یکی دیگر از مشکلات تولید به این روش در واحد های صنعتی برگشت پذیر بودن واکنش است که باعث کاهش بازده تولید میشود .

و مقادیری از متانول و اسیداستیک که وارد واکنش نشده اند برگشت داده میشوند که این اتفاق باعث دشوار شدن فرایند جداسازی میشود.

دی متیل فرمامید که با نام اختصاری DMF نیز شناخته میشود یکی از مهمترین حلال های شیمیایی است که در صنایع گوناگون بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.

ای ماده با فرمول شیمیایی HCON(CH3)2 مایعی بی رنگ و و شفاف است . برخی از خواص این ماده در جدول زیر ذکر شده است :

برای تولید حلال شیمیایی دی متیل فرمامید روش های مختلفی وجود دارد

یکی از روش ها کربونیلاسیون متانول به متیل فرمات و سپس برهم کنش فرمات با دی متیل امین مطابق با واکنش زیر است :

CH3OH + CO −→ HCOOCH3

HCOOCH3 + (CH3)2 NH −→ HCON (CH3)2 + CH3OH

واکنش کربونیلاسیون متانول در حضور یک کاتالیزور بازی مثل سدیم متا اکسید صورت میگیرد و در انتها محصول با روش تقطیر جدا میشود .

تولید تجار دی متیل فرمات و د متیل امین در فشار 350کیلو پاسکال و در دمای 110 تا 120 درجه سانتی گراد انجام میشود که در انتهای واکنش به درصد تبدیل 90درصد میرسد.

پس از ان مخلوط وارد راکتور با فشار 275 کیلو پاسکال میشود   و با تکمیل واکنش متانول و دی میتل فرمامید جدا شده و فرایند خالص سازی در برج تقطیر اتمسفری انجام میشود.

دومین روش تولید با کربونیلاسیون مستقیم دی متیل امین در حضور کاتالیزور بازی و فلز انجام میشود . این واکنش معمولادر حضور متانول صورت میگیرد  زیرا متانول به حلالیت کاتالیزور کمک میکند.

در این واکنش نیز معمولا از سدیم متا اکسید یا پنتا اکسید و یا رزین ها تبادلی انیونی کاربرد دارد .

موارد مصرف و کاربردها

بیشترین مصرف کنندگان این حلال در گذشته تولید کنندگان دارو و الیاف کریلیک بودند . اما در دهه 90 میلادی با جایگزین شدن دی متیل استامید به جای  DMF استفاده از این ماده در صنایع تولید کننده اکریلیک کاهش پیدا کرد اما باز م در سراسر جهان برای این ماده درخواست وجود دارد .

چیزی در حدود 25 درصد از میزان درخواست برای این ماده را صنیاع داروسازی به خود اختصاص داده اند  این حلالبه دلیل خواص ویزه و منحصر به فرد خود به عنوان حلال فرایند و کریستالیزاسیون مورد استفاده قرار میگیرد.

علاوه بر داروسازی و تولید الیاف اکریلیک این حلال در تولید چرم مصنوعی به منظور رسوب دادن پوشش های پلی اورتان استفاده میشود .

در استفاده از این ماده رعایت نکات ایمنی ضروری است . این حلال دارای سمیت حاد نیست اما رعایت ایمنی و مطالعه MSDS قبل از کار کردن با ان ضروری است .

 پر کلرو اتیلن یکی از حلال های صنعتی پر کاربرد به خصوص در خشکشویی است .این ماده با نام تترا کلرو کربن نیز شناخته میشود و دارای فرمول شیمیایی C2Cl4 است . این ماده در سال 1821 میلادی توسط شیمدیان معروف مایکل فارادی کشف شد . برای تولید این ماده از واکنش کلرینولیز هیدروکربن ها در دمای بالا استفاده میشود . واکنش در دمای بالا به دلیل تجزیه هیدروکربن ها منجر به تولید محصولات جانبی نیز میشد .

C2Cl6 → C2Cl4 + Cl2

روش کلرونیزاسیون مستقیم باراندمان نزدیک به 100 درصد از جدید ترین روش های تولید به صرفه این ماده میباشد .

ویژگی ها

پرکلرو اتیلن قال اشتعال نیست اما اگر در معرض تابش نور خرشید قرار گیرد گاز های سمی متصاعد میکند .

حلالیت کمی در اب دارد اما در حلال های الی مانند الکل، اتر ،کلروفرم، بنزن، هگزان امتزاج پذیر است .

این ماده به دلیل خاصیت خوبی که در حل کردن روغن ها دارد در خشکشویی برای پاک کردن لکه های چربی و واکس از روی الیاف پارچه ای بسیار مورد استفاده قرار میگیرد .در جدول زیر خصوصیات و یژگی های فیزیکی شیمیایی این حلال را میبینید :

 موارد مصرف و کاربرد ها

پرکلرواتیلن دارای کاربردهای مختلفی به عنوان حلال در صنعت میباشد .

این حلال در صنایع شوینده فرش ،تولید عایق ها ،پولیش سنگ، تولید رنگ و جوهر ،لاستیک و انوع پلاستیک،کاتالیست های صنعتی روان ساز ها و بساری از محصولات دیگر مورد استفاده قرار میگیرد .

این حلال در فرایند بخارزدایی از قطعات و تجهیزات هوا فضا، خودرو سازی و... استفاده میشود. و به عنوان حلال درحل کردن پلاستیک و رنگ کاربرد دارد.

بیشترین مصرف تترا کلرو کربن در صنایع خشکشویی است . این حلال به منظور پاکسازی لکه های روغنی از روی پارچه های که نمیتوان انها را با اب پاک کرد بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.

استفاده از این حلال در فرمولاسیون چسب باعث میشود سرعت خشک شدن چسب افزایش پیدا کند  و سریعتر عمل کند .این ماده به عنوان عامل روان ساز در رایند تولید ایرو ژل کاربرد دارد .

عوارض استفاده از پرکلرو اتیلن

تماس این حلال پوست را تحریک کرده و باعث التهاب و قرمزی ان میشود . حالت سرماخوردگی ،تهوع، سردرد ،سوزش چشم و سیستم تنفسی از دیگر عوارض تماس با این ماده میباشد .

کشور چین به عنوان یکی از بزرگترین تولید کنندگان مواد شیمیایی در جهان یکی از اصلی ترین قطب های تامین مواد شیمیایی به خصوص در قاره آسیا میباشد. این کشور از بزرگترین صادر کنندگان موادشیمیایی به سراسر جهان میباشد . طیف گسترده ای از مواد اولیه مورد نیاز صنایع مختلف در ایران از کشور چین وارد شده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد .

پترو کیمیا پیوند واردات مواد شیمیایی مورد نیاز صنایع مختلف را با تضمین کیفیت مطابق با آنالیز ارائه شده از چین وارد میکند و به واسطه شرکای تجاری متعدد با بهترین قیمت در اختیار صنعتگران و واحد های تولیدی مختلف در کشور قرار میدهد .

فروش پروفرمایی واردات تخصصی طیف گسترده ای از مواد اولیه شیمیایی مورد استفاده  صنایعی مانند تصفیه آب ،حلال های شیمیایی،کودهای شیمیایی،مواد اولیه غذایی،مواد شیمیایی صنایع ابکاری و رنگ و رزین ،پلیمر ها،دارویی و ... در حوزه فعالیت پترو کیمیا پیوند میباشد .

متیلن کلراید  که با نام دی کلرومتان نیز شناخته میشود به عنوان یکی از حلال های پرکاربرد در صنعت به کار میرود. این حلال به صورت مایع بی رنگ و فرار با بویی شبیه به کلروفرم میباشد . از این حلال در صنایع بسیاری مانند داروسازی ،تولید محصولات پاک کننده رنگ و پاک کننده فلزات مورد استفاده قرار میگیرد. این حلال بسیار فرار است و برای پاک کردن رنگ ،چسب، روان کننده ،گریس کاربرد دارد. همچنین از این ماده در فرایند تولید فوم های یورتان و مواد ائروسل و حلال های فرایندی مورد استفاده است .

برخی از خواص و ویژگی های این ماده در جدول زیر نشان داده شده است :

 دی کلرومتان ترکیبی قطبی است اما در اب حل نمیشود . حلالیت این ماده شیمیایی قطبی در اب 20 درجه سانتی گراد  تنها 2 میلی گرم در 100 میلیلیتر است اما در بسیاری از حلال های الی مانند الدهید و کتون ها،الکل و اتر ، فنل و اتانول حل میشود .

روش تولید

برای تولید این ماده از واکنش کلرومتان یا گاز متان  با گاز کلر در دمای 400 تا 500 درجه سانتی گراد استفاده میشود .در طی این واکنش ها ترکیبات کلرینه تولید میشوند

CH4 + Cl2 → CH3Cl + HCl

CH3Cl + Cl2 → CH2Cl2 + HCl

CH2Cl2 + Cl2 → CHCl3 + HCl

CHCl3 + Cl2 → CCl4 + HCl

در طی این فرایند سنتز ترکیباتی مانند کلرومتان دی کلرومتان کلروفرم و کربن تترا کلراید به عنوان محصول جانبی تولید میشوند و برای جداسازی باید از تقطیر استفاده شود.

کاربردها

این حلال کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد . همچنین در مصارف خانگی به عنوان حلال رنگ و پاک کننده سرامیک و حمام استفاده میشود .در صنایع مختلف به عنوان یک حلال در فرایند تولید دارو و تولید رنگ و پاک کننده های رنگ استفاده میشود.

علاوه بر صنعت این ماده در فرایند تولید محصولات غذایی به منظور استخراج مواد مختلف از مواد غذایی استفاده میشود برای مثال برای استخراج و حذف کافئین از قهوه و چای این حلال شیمیایی کاربرد دارد .این خاصیت برای استفاده در داروساری نیز مناسب میباشد و برای استخراج مواد مختلف از گیاهان برای تولید داروهایی مثل استروئید انتی بیوتیک و ویتامین ها کاربرد دارد .

اسپارتام یکی از شیرین کننده های مصنوعی شناخته شده است که از اسیدهای امینه استخراج میشود.

این ماده در سال 1965 کشف شد و یکی از اصلی ترین رقبای شکر در صنایع تولید محصولات غذایی میباشد زیرا نسبت به شکر کالری کمتری دارند . غذاهای شیرین دارای کالری و کربوهیدرات بالایی هستند که استفاده دایمی از انها باعث بروز بیماری های مختلف مانند چاقی و دیابت را به دنبال دارد .به منظور جلوگیری از این عوارض علاوه بر رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش میتوان به دنبال جایگزین های مناسبی به جای شکر بود و از ان در تولید مواد غدایی استفاده کرد.

اسپارتام،ساخارین، اسه یولفام،سوکرالوز،استویا،زایلیتول از جمله شیرین کننده های مصنوعی هستند که به جای شکر استفاده میشوند.

برخی از خواص و ویژگی های اسپتارام در جدول زیر ذکر شده است:

فرمول شیمیایی: C14H18N2O5

وزن مولی : 294.307  گرم بر مول

شکل ظاهری : پودر سفید رنگ

نقطه ذوب : 246- 247 درجه سانتی گراد

دانسیته : 1.347 گرم بر سانتی متر مکعب

حلالیت : حلالیت کم در اب و اتانول

استفاده از اسپارتام به جای شکر اگر به اندازه مجاز توصیه شده باشد ضرری ندارد اما استفاده بیش از حد ان نیز عوارضی مانند اعتیاد اور بودن به دلیل وجود عامل فنیل الانین ،سخت هضم بودن،تبدیل مقدار اضافی به چربی در بدن،اسیب به سلول های مغزی،سردرد تشنج و تاثیر بر عملکرد مغز دارد .

چرا اسپارتام؟

این ماده در مقایسه با شکر 150 تا 200 برابر شیرین تر است به همین دلیل استفاده از مقدار کمی زا ان به جای شکر دقیقا شیرینی مناسبی ایجاد میکند بنا براین این ماده در صنایع تولید کننده محصولات غذایی بذون ایجاد تغییر در طعم مواد غذایی مورد استفاده قرار میگیرد.

اسپارتام به صورت طبیعی از اسید های امینه مشتق میشود . اسید امینه ترکیباتی هستند که حیوانات و گیاهان به منظور تولید پروتئین از ان استفاده میکنند.به طور طبیعی حدود 20 نوع اسید امینه داریم . اما اسپارتام فقط از دو نوع اسید امینه فنیل الانین و اسید اسپارتیک استخراج میشود.

این ماده به روش تخمیر و ترکیب شیمیایی تولید میشود .

از شیرین کننده های مصنوعی در تولید مواد غذایی مانند نوشیدنی های رژیمی ،نوشابه های زیرو ،ادامس ،شکلات ،ابنبات ، پودر شربت ،پودر ژله و بسیاری از محصولات غذایی دیگر استفاده میشود .

تفاوت نوشابه های معمولی با نوشابه های رژیمی که با نام نوشابه های زیرو شناخته میشوند در مواد به کار رفته در فرمولاسیون انها میباشد . در فرمولاسیون نوشابه های معمولی از شربت ذرت که دارای فروکتوز بالایی میباشد استفاده میشود

سدیم تترا بورات ترکیبی معدنی  از سدیم بورات است که به صورت طبیعی وجود دارد . این ماده ترکیبی از اسید بوریک و اکسید سدیم و اب است . کلمه بوراکس از واژه ی فارسی بورک گرفته شده است .

این ماده درسه نوع خشک، پنتا هیدرات و دکا هیدرات یعنی 5 و ده ابه تولید میشود.

متداول ترین فرم این ماده دکا هیدرات است .

برخی از خواص و ویژگی های این ماده در جدول زیر ذکر شده است :

این ماده تلخ است که از اب دریاچه های اسیا و چین و تبت گرفته میشده است . رنگ شعله بوره زرد متمایل به سبز است .

این ماده که بوره یا نمک ایرانی  نیز نامیده میشود پودر سفید رنگی است که از بلورهای نرو و بی رنگ ساخته شده است.

تولید و کاربردها

این ماده به صورت طبیعی وجود دارد و از سنگ معدن بورات استخراج میشود . و روش های صنعتی محدودی برای تولید ان وجود دارد .

در مورد کاربردهای این ماده میتوان گفت که در گذشته یکی از ترکیبات گرد های دندان شویی بوده است . همچنین در درمان برخی از بیماری های چشمی از این ماده استفاده میشده است .

این ماده در تولید اسلایم نیز به کار میرود .

فرم مصنوعی این ماده اولین بار در ایران تولید شد. بوراکس مصنوعی تنکار یا تینکال  نامیده میشود .

این ماده در تولید صابون و مواد شوینده ،ساینده های ملایم ،محولات بهداشتی ،شار متالورژی،مهار کننده خوردگی،ضدیخ ،چسب،تولید الیاف سلولوزی،بافر،افزودنی غذاییو ... کاربرد دارد .

این ماده دارای خواص ضدعفونی و ضد قارچ  است و برای افزایش کیفیت شسشتشو و مقابله با عوامل بیماری زا میتوان به افزون به محصولات شوینده قدرت پاک کنندکی را افزایش داد.

علاوه بر این استفاده  از این ماده در شستشوی سطوح سرامیکی باعث میشود بر طرف شدن جرم و رسوب میشود.

این ماده در کشاورزی نیز استفاده میشود

استفاده مقادیر اندک در چند قاشق چای خوری از بوراکس و اضافه کردن به خاک نهل های جوان سیب باعث افزایش کیفیت و رشد بهتر میوه و بذر میشود.

علاوه بر این میتواند رطوبت اضافی را از گل و شکوفه ها بگیرد و از پوسیدگی انها جلوگیری کند.

همچنین استفاده از ان در خاک کشاورزی در از بین بردن افات نیز موثر میباشد .

نیترات کبالت چیست؟

یکی از شناخته شده ترین ترکیبات و نمک های کبالت است  این ماده با فرمول شیمیایی Co(NO3)2 در دو نوع خشک یا Anhydrous و اب پوشیده یا هیدراته با 6 مولکول اب تولید میشود .

مشخصات این ماده در جدول زیر ذکر شده است

برای تولید نیترات کبالت از واکنش اسید نیتریک با یکی از نمک های کبالت مانند اکسید کبالت یا کربنات کبالت استفاده میشود. در این روش نمک کلابت در ظرف واکنس قرار دارد و اسید نیتریک به ان اضافه میشود و شرایط انجام واکنش دمای 20 تا 200 درجه سانتی گراد و فشار 0.5 تا 0.05 پاسکال است . این واکنش در طول 1 تا 10 سات انجام میشود. معادله واکنش سنتز این ماده مطابق با معادلات زیر است:

Co + 4 HNO3 + 4 H2O → Co(H2O)6(NO3)2 + 2 NO2

CoO + 2 HNO3 + 5 H2O → Co(H2O)6(NO3)2

CoCO3 + 2 HNO3 + 5 H2O → Co(H2O)6(NO3)2 + CO2

نیترات کبالت چه کاربردهایی دارد ؟

عمده ترین کاربرد این ماده در صنایع تولید کننده رنگ و جوهر میباشد . همچنین در صنایع ابکاری به منظور لایه نشانی کبالت بر روی سطوح دیگر از نیترات کبالت نیز استفاده میشود . استفاده از این ماده برای بهبود و اصلاح سطوح با روش ابکاری میباشد .

علاوه بر این . این ماده به عنوان منبع تامین کننده کبالت ر تولید باتری های قابل شارژ نیز استفاده میشود . استفاده از کبالت در ساختمان الکترودهای این نوع باتری ها باعث باعث افزایش پتانسیل باتری ها میشود .

این ماده همچنین به عنوان کاتالیزور در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی نیز کاربرد دارد .و علاوه بر این موارد ذکر شده از نمک های کبالت در تخمیر بایولوژیکی به عنوان ردیاب استفاده میشود.

سولفات کبالت به عنوان نمک سولفاته فلز کبالت یکی از شناخته شده ترین ترکیبات این خانواده است . این ماده کاربردهای مختلفی در صنایع گوناگون دارد که در ادامه به ان اشاره خواهیم کرد.

این ماده به دو صورت خشک یا هیدراته با فرمول شیمیایی CoSO4(H2O)x تولید میشود.

برخی از خواص و ویژگی های این ماده در جدول زیر ذکر شده است :

فرمول شیمیایی: CoSO4

وزن مولی: 154.996 گرم بر مول

شکل ظاهری: پودر صورتی رنگ در حالت خشک و در فرم هیدراته یا اب پوشیده به صورت کریستال قرمز رنگ

دانسیته :3.71  گرم بر سانتی متر مکعب

نقطه ذوب:735 درجه سانتی گراد

این ماده در دو فرم خشک و هیدراته یا ابدار (آب پوشیده ) تولید میشود.

فرم اب پوشید این ماده انواع مختلفی مثل مونو هیدرات هگزا هیدرات و هپتا هیدرات دارد . فرم هفت ابه یا هپتا هیدرات متداول ترین نمک سولفات کبالت است.

حلالیت این ماده در اتانول کم و در متانول زیاد است . این ماده یک نمک اسیدی محسوب میشود لذا دارای PH کمتر از 7 است و هنگامی که با یک باز وارد واکنش شود این واکنش خنثی سازی گرما ازاد میکند.

روش تولید

برای تولید  سولفات کبالت از واکنش کربنات کبالت یا هیدروکسید کبالت یا اکسید کبالت در اسید سولفوریک رقیق و فرایند تبلور استفاده میشود.  معادله واکنش تولید این ماده از این سه ماده اولیه مطابق واکنش های زیر است:

CoO + H2SO4 → CoSO4 + H2O

Co(OH)2 + H2SO4 → CoSO4 + 2H2O

CoCO3 + H2SO4 → CoSO4 + CO2 + H2O

سولفات کبالت چه کاربردی دارد؟

 این ماده یکی از مواد اولیه مورد استفاده در صنایع تولید کننده رنگدانه است . به طور کلی رنگ دانه های کبالت در تولید لعاب های مرد استفاده در تولید محصولات چینی و سرامیک مورد استفاده قرار میگیرد .در این صنعت از سایر نمک های کبالت مانند هیدروکسید کبالت نیز استفاده میشود.

در صنایع ابکاری کبالت  در ابکاری نیکل به منظور شفاف سازی الکترولیت های به کار رفته در این پروسه استفاده میشده است اما به دلیل بالا بودن قیمت ان نسبت به نیکل استفاده از ان به ندرت اتفاق می افتاد . میزان مصرف این ماده در حمام ابکاری نیکل جدود 30 گرم در لیتر است.

یکی دیگر از کاربردهای این ماده استفاده از ان در ساخت باتری های ثانویه یا قابل شارژ است . این ماده در فرایند ساخت الکترودهای این نوع باتری ها کاربرد دارد .

این نوع از باتری ها در وسایل الکترونیکی مختلفی مانند گوشی ،لپتاپ و وسایل نقلیه برقی مورد استفاده قرار میگیرد.

تری سدیم فسفات یا به اختصار TSP  یک ترکیب معدنی فسفاته است با فرمول شیمیایی Na3PO4 این ماده به شکل جامد گرانوله یا پودر کریستالی سفید رنگ تولید میشود.

برای تولید این ماده شیمیایی با استفاده از سدیم کربنات  از برهم کنش خنثی سازی اسید فسفریک به وسیله سدیم هیدروکسید یا همان کاستیک سودا استفاده کرد.

زمانی که از سدیم کربنات به عنوان ماده اولیه استفاده شود فقط دی سدیم فسفات تولید میشود. معادله این واکنش به صورت زیر است :

Na₂CO₃ + H₃PO₄ → Na₂HPO₄ + CO₂ + H₂O

Na₂HPO₄ + NaOH → Na₃PO₄ + H₂O

تری سدیم فسفات چه کاربردهایی دارد ؟

از این ترکیب شیمیایی میتوان در تولید محصولات بسیاری استفاده کرد . این ماده فسفاته با شاخص E339 به عنوان یک ماده افزودنی غذایی استفاده میشود.TSP میتوان به عنوان عامل تنظیم کننده اسیدیته و همچنین یک امولسیفایر در محصولات غذایی مورد استفاده قرار بگیرد .

در تولید غلات به منظور افزایش کیفیت و رنگ این محصولات از تری سدیم فسفات استفاده می.د. این ماده میتواند به عنوان تقویت کننده مواد مغذی در صنایع غذایی استفاده شود.این ماده میتواند در فراورده های غذایی مختلف مانند مصولات گوشتی و لبنی به عنوان یک افزودنی اضافه شود.تری سدیم فسفات بهعنوان یک افزودنی و امولسفایر در تولید نان و کیک ها یز کاربرد دارد و باعث افزایش کیفیت و عمر ماندگاری این محصولات در بلند مدت میشود.

 علاوه بر این در بسیاری از محصولات بهداشتی و مراقبت شخصی مثل خمیر دندان و دهانشویه، محصولات ارایشی و سفید کننده تری سدیم فسفات یافت میشود.

در مکمل های غذایی که  ورزشکاران استفاده میکنند ازین ماده وجود دارد.زیرا به افزایش عملکرد این افراد در طول تمرین های ورزشی کمک میکند .به این صورت که با کاهش اسید لاکتیک در ماهیچه های بدن میزان انرژی و قدرت خروجی را زیاد میکند.

این ماده برای استفاده غذایی دارای مجوز های لازم از وزارت غذا و دارو امریکا FDA میباشد . و استفاده از ان در دوز های استاندارد مشخص خطری ندارد اما استفاده بیش از حد ان میتواند منجر به ناراحتی معده و روده شود.

اما عمده ترین کاربردان در صنایع تولید کننده محصولات شوینده است زیرا توانایی بالای این ماده شیمیایی در زدودن الاینده های مختلف و  چربی ها به دلیل  خاصیت قلیایی بالا ان را به ترکیبی مناسب برای استفاده در فرمولاسیون مواد شوینده تبدیل کرده است.

تری سدیم فسفات قدرت چربی زدایی قوی ای دارد به همین دلیل توانایی بالایی در پاک کردن چربی و گریس دارد .

گلوتارآلدئید یکی از ترکیبات خانواده الدهید ها با فرمول شیمیایی C5H8O2 میباشد . این ماده به شکل مایعی بی رنگ و باحالت روغنی است که بویی تند و زننده دارد به خوبی در اب حل میشود.

برخی از خواص و ویژگی های این ماده در ادامه ذکر شده است:

فرمول شیمیایی: C5H8O2

جرم مولی:100.11 گرم بر مول

شکل ظاهری:مایعی بی رنگ

دانسیته:0.72 کیلوگرم بر متر مکعب

نقطه ذوب:14- درجه سانتی گراد

نقطه جوش: 188 درجه سانتی گراد

فرایند تولید

برای تولید این ماده به صورت صنعتی از واکنش اکسیداسیون سیکلو پنتن استفاده میشود. روش دیگر تولید این ماده  واکنش دیلز الدر اکرولین  وینیل اتر با هیدرولیز میباشد .

گلوتارالدهید نیز مانند دیگر الدهید ها در محلول ابی به فرم هیدراته تبدیل میشود

موارد مصرف

از این ترکیب شیمیایی در صنایع مختلفی مانند تصفیه آب و پساب، کارخانجات تولید کاغذ،دباغی و فراوری چرم،تولید محصولات شوینده و پاک کننده ،تولید محلول های ضد عفونی کننده،رادیولوژی ،صنایع نفت و گاز،دامپزشکی و پرورش ماهی ،تولید محصولات ارایشی مورد استفاده قرار میگیرد .

در بیمارستان ها از محلول 1 تا 2 درصد این ماده برای ضد عفونی کردن ابزار پزشکی مختلف مثل دستگاه دیالیز ،برونسکوپ،وسایل جراحی و دندان پزشکی و...  با نام محلول ضد عفونی کننده گلوتار و سایدکس استفاده میشود.

علاوه بر این این ماده در بایو شیمی عامل واکنش دهنده آمین هم عملکردی اتصال عرضی میباشد . همچنین این ماده با غیر فعال کردن سم باکتری ها در تولید واکنش های توکسوئیدی کاربرد دارد.

محلول 10 درصد این ماده در پزشکی به عنوان محلول کاربردی برای درمان زگیل پا مورد استفاده قرار میگیرد که با خشک کردن پوست زگیل را برطرف میکند.

محلول 10 تا 15 درصد این ماده در صنایع تصفیه اب به منظور جلوگیری از رشد باکتری ها ی موجود در اب و همچنین عامل بازدارنده خوردگی مورد استفاده قرا میگیرد .

محلول 0.5 تا 2 درصد این ماده در صنایع دباغی به منظور فراوری چرم و نرم کردن چرم مورد استفاده قرار میگیرد .

گلوتارالدئید به عنوان یک ضد عفونی کننده نسبت به PH و میزان اسیدیته محیط حساس است و به همین دلیل نسبت به میکرو ارگانیسم ها عملکرد متفاوتی نشان میدهد . تغییر جزیی در میزان PH  میتواند درد تعیین لازم برای از بین رفتن میکرو ارگانیسم ها موثر باشد . علاوه بر PH دما نیز یکی دیگر از فاکتور های موثر بر عملکرد این ماده ضد عفونی کننده میباشد . با کاهش دما عملکرد این ماده نیز کاهش پیدا میکند.

خطرات و ایمنی

این ماده جزو مواد شیمیایی خطرناک است . تماس با پوست و چشم ایجاد سوختگی و حساسیت میکند و استنشاق بخارات ان میتواند منجر به مسمویت حاد تنفسی و مرگ شود

سیانور سدیم با فرمول شیمیایی  یکی از نمک های معروف سیانور است در ساختار شیمیایی این ترکیب به تعداد برابر کاتیون های سدیم و انیون های سیانید قرار گرفته است.این ترکیب شیمیایی سمیت بالایی داشته و عمده ترین کاربرد ان استفاده در صنعت استخراج طلا برای استفاده در فرایند استحصال طلا با روش سیانوراسیون  میباشد .

واکنش تولید

برای تولید این ماده شیمایی از واکنش سدیم هیدروکسید با هیدروژن سیانید مطابق با معادله واکنش زیر استفاده میشود.

HCN + NaOH → NaCN + H2O

علاوه بر این  میتوان این ماده شیمیایی را مطابق با معادله واکنش زیر از واکنش با اسید ها نیز تولید کرد

NaCN + H2SO4 → HCN + NaHSO4

میتوان ا انجام واکنش سیانور سدیم با هیدروژن پراکسید سدیم سیانات تولید کرد که درجه سمیت ان کنتر از سیانور سدیم میباشد .واگنش ان مطابق معادله زیر است :

NaCN + H2O2 → NaOCN + H₂O

برخی از خواص فیزیکی و شیمیایی این ماده درجدول زیر نشان داده شده است:

به طور کلی سیانور یا نمک اسید سیانیدریک به صورت پودر و کریستال و همچنین به شکل قرص نیز تولید میشود.

سیانور سدیم بسیار جاذب رطوبت است . این ماده در اب هیدرولیز شده و گا های سمی متصاعد میکند هیدروژن سیانید یکی از سمی ترین گازهایی است که طی هیدرولیز سیانور سدیم از ان خارج میشود.اما تنها راه خارج شدن این گاز هیدرولیز نمیباشد . بلکه بلورهای سیانور میتوانند با جذب اب از محیط رطوبت بالایی ارا جذب کرده و هیدروژن سیانید ازاد کنند. بنابراین شیوه نگهداری این ماده از لحاظ محیط نگهداری و بسته بندی این ترکیب شیمیایی از اهمیت بالایی برخوردار است .

سیانور چه کاربردهایی دارد؟

عمده ترین کاربرد این ماده شیمیایی خطرناک در فرایند سیانوراسیون به منظور استحصال طلا در معادن طلا میباشد .

به علاوه در صنایع دیگری مانند ابکاری ،تولید حشره کش و برخی از فرایند های شیمیایی این ماده مورد استفاده قرار میگیرد .

سیانید از گذشته تا کنون یکی از ترکیبات مهم و اساسی در حمام ابکاری به شمار میرود . فلزات مختلفی مثل کادمیوم ،روی،مس،برنج،و برخی از فلزات گرانبها در حمام ابکاری این ترکیب قرار دارند . سیانید در حمام های ابکاری میتواند کمپلکس پایدار با یون های فلزی تشکیل دهد و در نتیجه این کمپلکس ها به رسوبات اجازه میدهند تا تحت تاثیر پتانسیل الکتریکی مناسب قرار گرفته که در نتیجه منجر به بهبود فرایندابکاری و لایه نشینی رسوب ها میشود.

اگزالیک اسید با فرمول شیمیایی C2H2O4 که با نام اتاندونیک اسید نیز شناخته میشود یکی از موادشیمیایی خانواده کربوکسیلیک اسید ها میباشد .

برخی از خواص و ویژگی های این ماده در جدول زیر امده است :

 پروسه تولید

برای تولید این ماده شیمیایی از روش های مختلفی در صنعت استفاده میشود . واکنش کربوهیدرات های متنوع با اسید نیتریک و حضور کاتالیزور وانادیوم پنتااکسید یکی از متداول ترین واکنش های تولید اسید اگزالیک میباشد .روش های مختلف دیگری نیز برای تولید اگزالیک اسید وجود دارد  برای مثال واکنش پروپیلن با HVO3 دردمای بالا ،تخمیر محلول شکر ،اکسیداسیون کربوهیدرات با اسید نیتریک ،واکنش خاک اره با کاستیک قلیا در دمای بالا ،واکنش فرمات سدیم در حصور کاتالیست قلیایی و..

اسید اگزالیت به صورت طبیعی در غذاهایی مثل جعفری ،اجیل ها و برخی از میوه ها مثل موز و بادام وجود دارد . ریواس چای کامائو و شکلات از دیگر منایع حاوی اسید اگزالیک هستند.در بدن انسان اسید اسکوربیک یا همان ویتامین سی بر اثر سوخت و ساز به اگزالات تبدیل میشود .مقادیر اضافی این ماده در بدن در کلیه رسوب میکند و سنگ کلیه ایجاد میکند .

کاربردها

از جمله کاربرد ها و موارد مصرف این ماده شیمیایی میتوان به استفاده از ان به عنوان یک ماده پاک کننده بسیار موثر که دارای خاصیت سفید کنندگی و استرلیزه کنندگی است اشاره کرد . در محصولات پاک کننده خانگی از اینماده برای زدودن جرم و الودگی های سطح استفاده میشود. پاک کننده های حاوی اسید اگزالیک برای تمیز کردن سطوح از جنس سنگ و چوب بسیار کاربردی هستند و از مزیت های مهم انها میتوان به این نکته که اسیبی به سطح چوب وارد نمیکنند اشاره کرد .

علاوه بر کاربرد این ماده شیمیایی در صنایع تولید کننده محصولات شوینده از این ماده به عنوان عامل مقابله کننده با کنه های مهاجم به کندوهای زنبور عسل مثل کنه واروا اشاره کرد . برای این کار روش های مختلفی مثل چکانیدن با سرنگ و یا اسپری کردن وجود دارد که روش چکاندن کارامد تر میباشد .

سدیم کلریت یک ماده شیمیایی با فرمول شیمیایی NaClO است این ماده به صورت جامدی سفید رنگ تولید میشود و کاربرد بسیاری در صنایع مرتبط با تولید کاغذ و نساجی دارد . در این صنایع از سدیم کلریت به عنوان عامل سفید کننده خمیر کاغذ  یا منسوجات استفاده میشود. در جدول زیر میتوانید برخی از خواص و ویژگی های فیزیکی این ماده را مشاهده کنید

روش تولید

اولین بار این ماده شیمیایی از طریق جذب قلیایی گاز های حاصل از واکنش کاهش جزیی کلرات تولید شد . این روش توسط میلون برای اولین بار به کار گرفته شد او اعتقاد داشت این گازها حاوی کلرین تری اکسید با فرمول شیمیایی  Cl2O3 است .اعتقاد او در ابتدا پذیرفته نشد . اما بعد از گذشت یک سال او با انجام ازمایش های شیمیایی اثبات کرد کرد که

گاز های متساعد شده از واکنش کاهش کلرات به صورت جزیی، حاوی دی اکسید کلرید و کلرین میباشد .

سدیم کلریت از واکنش هیدرولیز دی اکسید کرید تولید میشود.و به صورت کلی به دو فرم خشک یا انهیدروس و یا هیدراته که دارای سه مولکول اب است (تری هیدرات) تولید میشود. فرم سه ابه این ماده در دمای اتاق و محیط ابی نسبت به فرم خشک پایدار تر میباشد .

 سدیم کلریت چه کاربردهایی دارد؟

این ماده شیمیایی کاربردهای زیادی در صنعت دارد . علاوه بر صنعت  از آن در مصارف خانگی نیز میتوان استفاده کرد .

عمده ترین کاربرد کلریت سدیم  استفاده از ان به عنوان سفید کننده یا ماده ضد عفونی کننده است . در صنعت از این ماده در صنایع مختلفی از جملع تصفیه اب و پساب ، استفاده به عنولن پاک کننده و ضد عفون کننده سطوح و از برنده باکتری ها و الاینده مورد استفاده قرار میگیرد . این ماده در صنعت تولید کاغذ و نساجی به عنوان عامل سفید کننده خمیر کاغذ کاربرد دارد و در نساجی برای سفید سازی الیاف و منسوجات  و لخت شدن پارچه یا کاغذ استفاده میشود.

علاوه بر کاربردهای صنعتی این ماده ،گرید دارویی این ماده در درمان بیماری هایی مثل مالاریا،هپاتیت،ایدز،ارتروز،سرماخوردگی و ... کاربرد دارد .

مصرف خوراکی این ماده در دوز های تعیین شده مجاز است و خطری ندارد اما استفاده در دوز های بالا به مدت طولاتی میتواند به سلامت بدن اسیب بزند.

تولیل تری ازول  یک ماده شیمیایی با فرمول شیمیایی C7H7N3 میباشد  که در صنعت با تان اختصاری TTA شناخته شده و به عنوان یکی از مهمترین مواد شیمیایی ضد خوردگی به خصوص در محافظت در برابر خوردگی از مس و آلیاژ های مس مورد استفاده میگیرد .

BTA یا بنزوتری ازول یکی دیگر از مواد شیمیایی ضد خوردگی پر کاربرد میباشد که این ماده نیز در صنعت بسیار شناخته شده است .

اگز از TTA با مهارکننده های خوردگی دیگر در سیستم های چند فلزی استفاده شود  میتواند علاوه بر مس از آلومینیوم و فولاد نیز در برابر خوردگی محافظت نماید.

خصوصیات فیزیکی

 روش تولید

برای تولید تولیل تری ازول از برهمکنش نیتریت سدیم با اسید استیک و اورتو فنیل دی آمین در دمای 5 الی 10 دره در حمام التراسونیک استفاد میشود.

تولیل تری ازول چه کاربردها و مصرفی در صنعت دارد؟

این ماده یکی از مهمترین بازدارنده های خوردگی میباشد. در صنعت از این ماده به عنوان یکی از مهمترین مواد شیمیایی بازدارنده خوردگی برای محافظت از فلزاتی نظیر مس ،نقره،نیکل، روی،الومینیوم و ... در برابر خوردگی استفاده میشود.

علاوه برکاربرد این ماده به عنوان یک عامل بازدارنده خوردگی فلزات از این ماده به عنوان عامل ضدخوردگی در تولید ضد یخ نیز به میزان 0.1 تا 0.2 درصد  نیز استفاده میشود. ضد یخ های حاوی TTA  اغلب در هواپیماها مورد استفاده قرار میگیرند.

همچنین این ماده در تولید محصولات شیمیایی مورد استفاده به عنوان افت کش و حشره کش استفاده میشود. این ماده دارای خاصیت ضد انعقاد و ضد انجماد است ..

در داروسازی ،عکاسی،تولید رنگ و ... بسیار کاربرد دارد .

این ماده میتواند باعث تحریک سیستم تنفسی ،کبو و کلیه ها بشود. مطالعات ازمایشگاهی بر روی موش های ازمایشگاهی نشان داده است که  در حیواناتی که در معرض 1730 میلیگرم بر متر مکعب  از این ماده قرار داشته اند به خون ریزی دستگاه تنفس  دچار شدند. بنابراین به منظور محافظت در برابر عوارض این ماده لازم است قبل از استفاده از ان MSDS محصول به دقت مطالعه شود و نکات ایمنی کاملا رعایت شود.

اسید سولفامیک یا sulfamic acid  با فرمول شیمیایی H3NSO3 یکی از اسید های معنی میباشد . برای تولید این ماده از واکنش بین اوره با اسید سولفوریک استفاده میشود. این اسید معدنی یکی از مواد پرکاربرد در صنعت میباشد که به خصوص به عنوان پاک کننده سطوح فلزی یا سرامیک استفاده میشود.

خواص و ویژگی ها

کاربرد ها

این ماده به عنوان یک انتی اسکالانت و پاک کننده برای پاک سازی و از بین بردن رسوب های روی سطوح سرامیکی یا فلزی مورد استفاده قرار میگیرد .در صنعت به منظور پاک کردن دستگاه های صنعتی و تجهیزات مختلف از اسید سولفامیک استفاده میشود.

در بویلر ها این ماده به دلیل اینکه یک انتی اسکالانت محسوب میشود برای از بین بردن رسوب ها کاربرد دارد .

در تجهیزات دیگری مانند کندانسور ها ،جکت ها و به طور کلی تجهیزات و دستگاه هایی که  با آب سر و کار دارند برای از بین بردن رسوباتی که به دلیل وجود یون های فلزی در آب که ایجاد سختی اب و در پی ان تولید رسوب میکنند  استفاده میشود.

میزان استفاده از این ماده برای از بین بردن رسوب بستگی به میزان رسوب و نوع رسوب دارد .

علاوه بر موارد ذکر شده از سولفامیک اسید به عنوان یک ماده ی جرم زدا در صنعت استفاده میشود. این ماده در نقش تثبیت کننده کلر در برج های خنک کننده و استخر های اب مور استفاده قرار میگیرد. زیرا میتواند N –کلرو سولفامیک اسید تولید کند که پایدارتر میباشد .

در فرایند استریفیکیشن این ماده به عنوان کاتالیزور مورد استفاده قرار میگیرد .این میتواند با حذف نیتریت های مازاد در فرایند دیازیتیزاسیون که در تولید رنگ و رنگدانه کاربرد دارد مورد استفاده قرار میگیرد این خاصیت در صنعت تصفیه اب نیز کاربرد دارد .

از دیگر کاربردهای این ماده در صنعت میتوان به : تولید علف کش ،تولید مواد مورد استفاده در دندانپزشکی ،تولید مواد منعقد کننده در تولید رزین اوره فرمالدهید،تولید مهرکننده های اتش ،و پایدار کننده های که در صنعت برای تولید کاغذ مورد استفاده قرار میگرد .این ماده میتواند در فرایند تولید خمیر کاغذ از تخریب و تجزیه ان جلوگیری کرده و در دمای بالا و PH پایین  بدون کاهش قوام خمیر کاغذ باعث سفید شدن ان میشود.

سیکلوهگزیل امین چیست؟ یک ماده شیمیایی الی است که در زیر مجموعه امین های الیفاتیک قرار میگیرد.

فرمول شیمیایی این ماده C6H13N میباشد و در مورد خواص و ویژگی های این محصول میتوان گفت در اب امتزاج پذیر است و بوی ماهی میدهد . به دلیل گروه امینی یک باز ضعیف محسوب میشود .وزن مولی این ماده 99.17 گرم بر مول است و شکل ظاهری ان به صورت مایعی بی رنگ یا متمایل به زرد میباشد .نقط انجماد-17.7 درجه سانتی گراد و دانسیته 0.86 گرم بر سانتی متر مکعب است .

سنتز این ماده از دو روش انجام میشود

روش اول واکنش هیدروژناسیون آنیلین در حضور کاتالیست کبالت یا نیکل  مطابق با واکنش زیر است :

C₆H₅NH₂ + 3 H₂ → C₆H₁₁NH₂

و روش دوم واکنش الکیلاسیون امونیاک در حضور سیکلوهگزانون است .

این ماده شیمیایی کاربرد های زیادی در صنعت دارد .در سنتز بسیاری از مواد عالی در نقش حد واسط ظاهر میشود .به عنوان شتاب دهنده در جوش برقی در تولید سولفامید استفاده میشود. به دلیل خاصیت امولسیفایر بودن این محصول در تولید محصولات مرطوب کننده و پاک کننده نظیر صابون استفاده میشود..این ماده در صنایع تصفیه آب ،سیار فلز کاری و بازدارنده خوردگی ،صنعت چاپ و در واکنش تولید مواد شیمیایی زیادی استفاده میشود.

ایمنی

نقطه اشتعال سیکلوهگزیل امین 28.6 درجه سانتی گراد است و به شدت قابل اشتعال میباشد .استنشاق و بلع مقادیر زیادی از این ماده بسیار خطرناک بوده و منجر به مرگ میشود.از طریق پوست نیز جذب میشود که ایجاد التهاب و خوردگی در پوست بدن میکند.

سیانور مس یک ماده شیمیایی مورد استفاده در صنعت ابکاری میباشد این ماده با فرمول شیمیایی CuCN به شکل پودر سبز رنگ و نامحلول در اب وجود دارد و به طور عمده در فرایند ابکاری در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد.این ماده شیمیایی سمی است و میتواند از طریق جذب پوستی یا زخم های پوستی ،بلع و استنشاق بخارات آن باعث بروز مسمومیت در بدن انسان شود. تجزیه این ماده منجر به تولید گاز سمی هیدروژن سیانید میکند.

خواص و ویژگی ها

برخی از خصوصیات فیزیکی این ماده در زیر ذکر شده است :

فرمول شیمیایی :CuCN

وزن مولی :89.56گرم بر مول

شکل ظاهری : پودر یا کریستالی

دانسیته در دمای 20 درجه سانتی گراد:2.92 گرم بر سانتی متر مکعب

نقطه ذوب:474 درجه سانتی گراد

کاربردهای صنعتی

عمده ترین کاربرد این ماده در صنعت در ابکاری فلز مس بر روس سطوح فلزی یا الیاژهای دیگر میباشد .علاوه بر این از این ماده به عنوان کاتالیزو در پلیمریزاسیون و ماده ضدعفونی کننده در رنگ های دریایی و در تولید حشره کش ها نیز استفاده میشود .

برای کاربرد این ماده در ابکاری معمولا از محلول ترکیبی با سیانور سدیم استفاده میشود.در تولید محصولات  زینتی و کاربردهای سنتی این ماده از دیرباز مورد استفاده قرار میگرفته است. علاوه بر این برای ابکاری سایر فلزات از این ماده به عنوان لایه زیرین میتوان بهره گرفت.این ماده در ابکاری فلزات و الیاژهای بسیاری همچون فولاد ،روی ،الومینیوم ،مس ،منیزیم و نیکل و سرب مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از این ماده در صنعت ابکاری دارای مزایای بسیاری  از جمله : هدایت الکتریکی بالا،لحیم کاری بهتر،تشکیل رسوبات نرم و لطیف،محافظت شدن از پایه فلز در برابر حمله در محلول های اسیدی ،ایجاد سطح درخشان و جذاب در تولید وسایل تزئینی و...دارد.

مس به دلیل خواصی مانند ایجاد یک زیر لایه عالی برای پوشش های ثانویه ،قیمت به صرفه،بازده ابکاری بالا فکم خطر بودن برای محیط زیست و رسانایی الکتریکی بالا به یک عنصر مطلوب برای ابکاری تبدیل شده است .

ایمنی و خطرات

سیانور مس مانند سایر ترکیبات حاوی سیانور سمیت بالایی دارذد و میتواند سلامتی انسان را به خطر می اندازد .این ماده از طریق جذب پوستی ،استنشاق گازها و بلعیدن منجر به مسمویت شدید و حتی مرگ میشود .تجزیه این ماده و هیدرولیز ان منجر به تولید گاز هیدروژن سیانید میکند که بسیار سمی  است و استنشاق آن منجر به مرگ میشود. لذا ضروری است هنگام کار کردن با این ماده ضمن رعایت نکات ایمنی و مطمین شدن از تهویه مناسب محیط و استفاده از ماسک و دستکش و عینک محافظ MSDS این ماده به دقت مطالعه شده و نسبت به خطرات آن اگاهی لازم کسب شود.

اسنئارات پتاسیم نمک فلز پتاسیم و اسید استئاریک است .عمده ترین کاربرد این ماده به عنوان امولسیفایر در صنایع تولید کننده محصولات آرایشی و بهداشتی است .یکی دیگر از خواصی که این ماده را پرکاربرد ساخته است خاصیت روان کنندگی است .

خصوصیات

شکل ظاهری :پودر سفید رنگ

بو:بوی چربی

فرمول شیمیایی:C18K35O2

وزن مولی:322.6 گرم بر مول

نقطه جوش:359.4 درجه سانتی گراد

نقطه اشتعال :162.4 درجه سانتی گراد

حلالیت : در اتانول ،متیل الکل و آب داغ محلول است . این ماده در محلول های عطری ،استر های ارایشی ،گلیکول ها ،اسید اولئیک ،روغن های معدنی و گیاهی  و موم ها نامحلول است.

 کاربردها

علاوه بر کاربردهای ذکر شده به عنوان روان کننده ،امولسیفایر این ماده در تولید محصولات ارایشی ،تولید لاستیک و پلاستیک و گریس کاربرد دارد . این ماده به عنوان یک عامل ضد خوردگی شناخته میشود. استئارات پتاسیم در محصولات شوینده خانگی ،برخی از غذا ها و محصولات ارایشی به عنوان عامل فعال کننده سطحی شناخته میشود و مورد استفاده قرار میگیرد . بسیاری از محصولات ارایشی و محصولات مراقبتی از پوست حاو این ماده هستند .استفاده از این ماده در تولید محصولات غذایی و نوشیدنی مجوز های لازم از سازمان غذا و دارو امریکا FDA و CIR را دارد .علاوه بر کاربردهای ذکر شده این ماده به عنوان یکی از مهمترین افزودنی ها در صنایع تولید کننده لاستیک و پلاستیک به خصوص در تولید PVC مورد استفاده قار میگیرد . در صنعت نساجی در فرایند تولید منسوجات از استئارات پتاسیم به عنوان عامل نرم کننده بهره میبرند.

آنتی اکسیدان 6ppd دارای فرمول شیمیایی C18H24N2 میباشد .ساختار شیمیایی این ماده دارای دو حلقه بنزنی است .شکل ظاهری فرم خالص به صورت جامد و سفید رنگ است که در مجاورت هوا اکسید شده و به رنگ قهوه ای تبدیل میشود.این پلیمر که در صنعت استیک سازی مورد استفاده قرار میگیرد به شکل گرانول های قهوه ای متمایل به بنفش میباشد. حلالیت این ماده در حلال های مختلف متفاوت است .در آب نامحلول است ،در اتر به صورت محدود حل میشود و در حلالهای آروماتیک مثل دی کلرومتان،تولوئن،اتیل استات،استون،بنزن و... محلول میباشد.

از این ماده در صنایع تولید کننده لاستیک به منظور افزایش مقاومت لاستیک نسبت به حرارت و گرما و نوسانات مکانیکی استفاده میشود.

خصوصیات فیزیکی

فرمول شیمیایی:C18H24N2

شکل ظاهری :گرانول قهوه ای تیره متمایل به بنفش

جرم مولی:268.40 گرم بر مول

دانسیته:0.986-1.000گرم بر سانتی متر مکعب

نقطه ذوب: 46الی 51 درجه سانتی گراد

کاربرد

در صنایع تولید  کننده لاستیک و تایر خودروها از آنتی اکسیدان 6PPD به منظور افرایش مقوات گرمایی و مکانیکی محصول تولیدی نهایی استقاده میشود زیرا این ماده دارای خواص منحصربه فردی است که باعث میشود کمتر از پارامتر های محیطی مثر دمای بالا اثر پذیرد.بنابراین از این ماده برای جلوگیری از ترک خوردگی و افزایش طول عمر و کیفیت لاستیک در فرمولاسیون لاستیک استفاده میشود.

کلرید روی چیست؟ زینک کلراید با فرمول شیمیایی ZnCl2  جامدی کریستالی و سفید رنگ یا بی رنگ است .این ماده جاذب الرطوبه است و حلالیت بالایی در اب دارد .

خصوصیات فیزیکی

فرمول شیمیایی: ZnCl2

وزن مولی:136/315 گرم بر مول

شکل ظاهری :جامد سفید رنگ

دانسیته: 2/907 گرم بر سانتی متر مکعب

حلالیت در آب:432/0 گرم  در 100 گرم آّب

حلالیت : در اتانول ،گلیسرول،استون حل میشود

حلالیت در الکل:430/0 گرم در 100 میلی لیتر

سنتز و تولید

روش سنتز کلرید روی مطابق با واکنش زیر از برهمکنش بین هیدروژن کلرید با روی فلزی است Zn(s) + 2 HCl → ZnCl2 + H2(g)

از این واکنش کلرید روی خشک تولید  میشود.برای تهیه فرم آبدار این محصول از برهمکنش نمک های روی مثل سولفید روی یا اکسید روی با هیدروکلریک اسید تولید میشودZnS(s) + 2 HCl(aq) → ZnCl2(aq) + H2S(g) .

کاربردهای و مصارف کلرید روی در صنعت

از کلرید روی در صنایع مختلفی میتوان استفاده کرد . برای مثال در متالورژی از این ماده به عنوان شار استفاده میشود . در صنایع دیگری مانند تصفیه آب ،کشاورزی ،ساخت باتری،صنایع مرتبط با نفت و گاز ،صنایع تولید کننده رزین های تبادل کننده یون، صنایع تولید چسب و رزین،جوشکاری و....کلرید روی میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

از کاربرد این ماده در متالورژی به کاربرد کلرید روی به عنوان شار یا فلاکس در حمله به اکسید فلزی  در لحیم کاری یا متالورژی و جوش کاری اشاره کرد . به علاوه  میتوان در جوش های گالوینیزه و پوشش دهی سطوح نیز از این ترکیب شیمیایی استفاده کرد.

در سیستم های ذخیره انرژی مثل سولار سل و باتری ها این ماده عنوان الکترولیت کاربرد دارد. همچنین در صنایه نساجی در تولید الیاف نسوز میتوان از کلرید روی بهره برد.

چگالی بالای این ماده شیمیایی آن را به گزینه مناسبی برای استفاده به عنوان فیلر در صنایع نفت و گاز برای حفاری چاههای نفت تبدیل کرده است.

ایمنی و خطرات

برای جلوگیری از اسیب های احتمالی این ماده شیمیایی لازم است قبل از کار کردن با ان دیتا شیت یا برگه اطلاعات ایمنی زینک کلرید به دقت مطالعه شود.با افزایش دما کلرید روی تجزیه میشود و گازهای اکسید روی و هیدروژن کلرید آزاد میکند.محلول آبی کلرید روی خاصیت اسید قوی دارد و میتواد هنگام تماس با پوست یا چشم آسیب های جدی وارد کند . در صورت تماس محلول ابی و اسیدی کلرید روی با چشم یا پوست ضروری است موضع مورد نظر با مقدار بالایی از اب شستشو داده شود .

سیترات سدیم یکی از نمک های فلز سدیم است . این ماده شامل سه نوع نمک به نام مونو سدیم سیترات ، دی سدیم سیترات و تری سدیم سیترات میباشد.شکل ظاهری نمگ سدیم سیترات به صورت پودر یا کریستال جامد سفید رنگ یا گرانول میباشد .این میاده میتواند رطوبت هوا را جذب کند و حالت خمیری به خود بگیرید . حلالیت سدیم سیترات در آب بالا و در الکل نامحلول میباشد . ترش مزه غیر سمی و خنثی است و پایداری خوبی در دمای دمای محیط دارد.

برای تولید سدیم سیترات از واکنش بین اسید سیتریک با سدیم هیدروکسید استفاده میشود .پس از طی شدن واکنش خنثی سازی تری سدیم سیترات به عنوان محصول واکنش تولید مشود.

در صنایع تولید محصولات غذایی از تری سدیم سیترات به عنوان یکی از مهمترین افزودنی های به کار رفته در این صنعت استفاده میشود . علاوه بر صنعت تولید محصولات غذایی سدیم سیترات در صنایع دیگری مانند نفت  گاز و حتی پزشکی نیز کاربرد دارد.

یکی از عمده ترین کاربردهای نمک های سیترات سدیم در صنایع تولید محصولات غذایی است .این ماده با شاخص E331 به عنوان یک افزودنی غذایی مهم شناخته میشود .در تولید محصولات غذایی مثل نان به عنوان جایگزینی برای جوش شیرین کاربرد دارد . علاوه بر استفاده از این ماده در رومال نان ، این ماده به دلیل طعم ترش و شوری که دارد ب نمک ترش نیز معروف است و به عنوان طعم دهنده و نگهدارنده در تولید محصولات غذایی از جمله نوشیدنی ها و نوشابه ها مورد استفاده قرار میگیرد.این ماده نقش انتی اکسیدانی و جدا کننده نیز دارد . میتواند اسیدیته غذاها را کاهش دهد.

به علاوه میتوان از این ماده به عنوان امولسیون کننده روغن استفاده کرد.

به جز کاربردهای خوراکی این نمک سدیم به دلیل خاصیت قلیایی که دارد برای خنثی سازی اسید مازاد در خون و ادرار انسان مورد استفاده قرار میگیرد. از تاثیر این ماده در بدن میتوان به این مورد اشاره کرد که سدیم سیترات بعد از جذب شدن در بدن به یون های سازنده اش یعنی کاتیون سدیم و انیون سیترات تجزیه میشود انیون های سیترات  پس از متابولیزه شدن به یون بی کربنات تبدیل میشوند  که با افزایش غلظت این یون بی کربنات در پلاسمای خون یون هیدروژن مازاد بافر شده و پی اچ خون را افزایش میدهند باعث برگشت اسیدوز میشوند .

سیترات سدیم به عنوان یک ماده ضد انعقاد در پزشکی شناخته میشود و در زمان خون گیری از آن استفاده میشود.

از انجایی که این ماده باز مزوج اسید سیتریک اسیت به عنوان عامل بافری کننده و تنظم PH مورد استفادع قرار میگیرد.

در صنعت از این ماده برای از بین بردن رسوب کربنات در بویلر ها ااستفاده میشود.

کلرید باریم یکی از ترکیبات شیمیایی معدنی با فرمول شیمیایی BaCl2 میباشد که از طریق برهم کنش مستقیم باریم با کلر سنتز میشود .این ماده به شکل جامد و پودر سفید رنگ است که حلالیت بالایی در آب دارد . این نمک باریم رنگ زرد متمایل به سبز به شعله میبخشد.

خواص و ویژگی ها

وزن مولی: خشک 208.23 گرم بر مول

دی هیدرات 244.26 گرم بر مول

دمای جوش : 1560 درجه سانتی گراد

دمای ذوب: 962 درجه سانتی گراد

دانسیته: خشک 3.856 گرم بر سانتی متر مکعب و دی هیدرات 3.0979 گرم بر سانتی متر مکعب

حلالیت در آب در دمای 20 درجه سانتی گراد: 35.8 گرم در 100 میلی لیتر

واکنش تولید

روش تولید این ماده شامل یه واکنش دو مرحله ای میباشد ومرحله اول شام واکنش دادن باریت با کربن در دمای بالا میباشد  که طی این واکنش BaS تولید میشود و بعد از واکنش این محصول واسطه با اسید کلریدریک کرید باریم تولید میشود . برای تولید کلرید باریم هیدراته از واکنش باریم هیدروکسید یا کربنات باریم با هیدروکریدریک استفاده میشود.

این ماده سمی است و به دلیل سمیت بالای آن نمیتوان در موارد گسترده ای در صنعت و آزمایشگاه از ان استفاده کرد.

این ماده در صنایعی مانند تصفیه پس اب ،پایدار کننده PVC روان کننده روغنی ،تولید مواد شیمیایی مانند کرومات باریم و فلوراید باریم اشاره کرد.علاوه بر موارد ذکر شده کلرید باریم به دلیل بخشیدن رنگ زرد متمایل به سبز به شعله در تولید محصولات آتش بازی مورد استفاده قرار میگیرد.

کشور های چین ،ژاپن و هند در منطقه اقایانوس ارام بیشترین سهم ار تولید محصولات تصفیه آب و پساب را به خود اختصاص داده اند .صنایع تصفیه آب و پساب، تولید پلیمر های PVC، صنایع تولید  فولاد،صنایع تولید رنگ و پلیمر و پوشش دهنده های سطوح از اصلی ترین مصرف کنندگان کلرید باریم میباشند و افزایش روز افزون تولیدات این صنایع و استفاده بیشتر بشر منجر به افزایش میزان تولید محصولات شیمیایی و کلرید باریم و تقاضایی بیشتر در منطقه آسیایی اقیانوس ارام که به APAC موسوم است شده است.در کشور های حاشیه خلیج فارس نیز به دلیل کمبود منایع آب شیرین و با افزایش رشد جمعیت نیاز به اب شیرین و تاسیسات تصفیه آب رشد چشمگیری داشته است که انتظار میرود در اینده ای نه چندان دورمیزان تقاصا صنایع تصفیه اب در این کشور ها افزایش یابد .

سمیت و ایمنی

نمک های عنصر باریم در آب محلول و به شدت سمی هستند . از ترکیبات شیمیایی سدیم سولفات و منیزیم سولفات به عنوان پادزهر کلرید باریم استفاده میشود . زیرا تشکیل سولفات باریم میدهند که ترکیبی نامحلول در اب است و غیر سمی میباشد . .

استنشاق بخارات حاوی کلرید باریم ،بلیعدن این ماده شیمیایی و تماس آن با پوست بدن یا چشم به دلیل سمی بودن منجر به تحریک و اسیب دیدگی سیستم تنفسی ،تحزیک پوست ،چشم،سوختگی پوستی ،و... از جمله عوارض تماس با این ماده شیمیایی سمی میباشد .

پتاسیم سیترات به عنوان یکی از مشتقات اسید سیتریک با فرمول شیمیاییK3C6H5O7 یک پودر سفید رنگ که به صورت چجامد کریستالی میباشد دارای وزن مولی306.395 گرم بر مول است که حدود 28 درصد وزن آن مربوط به پتاسیم میباشد .

خصوصیات

دانسیته :1.98 گرم بر سانتی متر مکعب

نقطه ذوب :180 درجه سانتی گراد

نقطه جوش 230 درجه سانتی گراد

حلالیت :محلول در گلیسیرین و آب نامحلول در اتانول

این ماده به صورت طبیعی در محصولاتی مثل سبزیجات و میوه هایی که سرشار از فیبر میباشند یافت میشود . بنابراین با مصرف مداوم این محصولات طبیعی میتوان پتاسیم مورد نیاز بدن را تامین کرد .این ماده دارای خاصیت قلیایی است و میتوان به عنوان یک کنترل کننده PH از ان یاد شده است.

کاربرد و موارد استفاده

این ماده در تولید بسیاری از محصولات مراقبت شخصی مانند محصولات شوینده مثل شامپو وصابون ، تولید محصولات ارایشی ، محصولات مراقبت از پوست،رنگ مو،محصولات بهداشتی کودکانو... مورد استفاده قرار میگیرد.

این ماده دارای خاصیت پاک کندگی میباشد به هخمین دلیل در تولید بسیاری از محصولات شوینده میتواند مورد استفاده باشد .

گرید غذایی پتاسیم سیترات در صنایع تولید محصولات غذایی برای تولید محصولاتی مانند غذاها و نوشیدنی های فراوری شده به عنوان یک نگهدارنده مورد استفاده قرار میگیرد .

به دلیل خاصیت این ماده در کنترل  PH  این ماده در داروسازی و پزشکی هم کاربرد دارد . این ماده میتنواند به عنوان عامل بافری کننده استفاده شود و برای تنظیم PH  در محصولات غذایی بسیاری مثل نوشیدنی های الکی به کار میرود.این ماده میتواند منجر به کاش خطر ابتدا به سنگ کلیه در انسان شود. به علاوه نقش مهمی در کنترل فشار خون بازی میکند و با کنترل فشار خون خطر سکته مغزی را کاهش میدهد .میتواند سنگ کلیه را ازبین ببرد و خاصیت اسیدی ادرار را کاهش دهد و از دفع کلسیم جلوگیری میکند بنابراین باعث بهبود سطح کلسیم در استخوان و عملکرد ان میشود بنابراین از پوکی استخوان جلوگیری میکند .

عوارض مصرف

استفاده از این ماده در افرادی که از بیماری های معده رنج میبرند توصیه نمیشود.چون میتواند باعث بروز مشکل در سیستم گوارش،مری ،معده و روده بشود . بهترین زمان برای مصرف دارویی این ماده همراه با غذا میباشدیا حداکثر نیم ساعت پس از آن.قرص این ماده نباید جویده یا مکیده شود .پس از مصرف این مادهنباید تا نیم ساعت دراز کشید.

عوارض مصرف این دارو میتواند در معده ،سوزن سوزن شدن دست و پا و زبان ،ضعف عضلانی ،اریتمی قلبیو ... شود . در صورتی که از این ارو استفاده میکنید نباید ناگهانی مصرف ان را متوقف کنید چرا که که این عمل میتواند باعث تشدید عوارض مصرف این ماده شود .

فسفونوبوتان چیست؟ این ماده با نام ایوپاک 2-Phosphonobutane -1, 2, 4-Tricarboxylic Acid  که در بازار با نام اختصارس فسفونو بوتان یا pbtc شناخته میشود.

خواص و ویژگی ها

فرمول شیمیایی :C7H11O9P

وزن مولی : 270.13 گرم بر مول

شکل ظاهری: پودر خشک  یا مایع زرد و شفاف

دانسیته: 1.27 الی 1.30 گرم بر سانتی متر مکعب

حلالیت در آب : محلول

فسفونو بوتان چه کاربردهایی دارد؟

فسفونو بوتان  به دلیل خواص و ویژگی هایش  دارای کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف میباشد.از مهمترین موارد مصرف این ماده میتوان به کاربرد ان در واحدهای صنعتی که با آب سرو کار دارند اشاره کرد . این ماده یه عامل ضد خوردگی و آنتی اسکالانت است . در  واحد های صنعتی که از سیستم های خنک کننده استفاده میکنند وجود یون های فلزی و عوامل افزایش سختی آب مانند کربنات کلسیم میتواند باعث به وجود امدن مشکلاتی مثل تشکیل رسوب در لوله ها و مسیر ها یی که آب از آن گذر میکند و خوردگی شوند . به دلیل متفاوت بودن دما و فشار در قسمت های مختلف مسیر های آبی رسوباتی مانند کلسیم تشکیل میشوند که میتواند اسب های بسیار را به سیستم وارد  کرده و بازدهی را به شدت کاهش دهند و در دراز مدت باعث به وجود اوردن هزینه بسیاری برای تعمیر سیستم و تجهیزات به بار بیاورند.به همین دلیل لازم است در این صنایع راه هایی برای کنترل رسوب ها تعبیه شود . یکی از مناسب ترین این راه حل ها استفاده از کنترل کننده های رسوب میباشد . مواد پایه فسفونات یکی از بهترین مواد شیمیایی به کار رفته به عنوان کنترل کننده رسوب ها در این تجهیزات میباشد . این مواد میتوانند با دیسپر کردن مواد معدنی و یون های فلزی در خود تشکیل رسوب را کنترل کرده و به خوبی  مانع از تشکیل رسوب در این تنوع تجهیزات شوند .

مزایای استفاده از PBTC

یکی از مزایای استفاده از این ماده مقرون به صرفه بودن آن نسبت به سایر موادی که به عنوان انتی اسکالانت در این صنایع به کار میروند میباشد . این ماده کاربرد خوبی برای کنترل رسوبات کربنات کلسیم دارد .در محیط های که دارای دما،قلیاییت وسختی بالا هستند کاربرد بسیاری دارد .

علاوه بر موارد ذکر شده که عمده  ترین کاربرد فسفونو بوتان در صنایع مرتبط با آب و تصفیه آب بود . این ماده دارای کاربردهای دیگری نیز میباشد . از دیگر کاربرد های PBTC در صنعت میتوان به استفاده از آن در صنایع تولید محصولات شوینده صنعتی ،استفاده در سیستم های آب مورد استفاده در صنایع کشاورزی ،تولید کود و علف کش اشار کرد.

این ماده به عنوان یکی از اصلی ترین فوسفونات ها ی مورد استفاده در تولید محصولات شوینده صنعتی شناخته میشود . این ماده به دلیل توانایی در کم کردن میزان سختی آب و جلوگیری از تشکیل رسوب  در این صنعت مورد استفاده قرار میگیرد.

ایمنی و خطرات

تماس این ماده با چشم میتواند اسیب بسیاری به جشم وارد کند . استنشاق این ماده میتواند باعث بروز مشکلات حاد تنفسی شود .

تماس این ماده با پوست باعث لطمه و اسیب رسیدن به پوست میشود.لازم است به منظور رعایت ایمنی قبل از استفاده و کار کردن با این ماده دیتا شیت ان با دقت مطالعه شود.

گلیسیرین مونو استئارات که با نام گلیسرول مونو استئارات نیز شناخته میشود یکی از ترکیبات خانواده مونو گلیسیرید ها است . نام اختصاری این ماده GMS میباشد و کاربرد عمومی ان به دلیل نقش امولسیفایری در تولید محصولات غذایی مورد استفاده قرار میگیرد . از لحاظ ساختار شیمیایی میتوان گفت که این ماده  گلیسرول استر اسید استئاریک است .

خصوصیات

فرمول شیمیایی :  C21H42O4

وزن مولی :358.563 گرم بر مول

شکل ظاهری:جامد سفید رنگ

نقطه ذوب: 57الی 65 درجه

حلالیت :در اب نامحلول است

دانسیته : 1.03 گرم بر سانتی متر مکعب

نقطه اشتعال:230 درجه سانتی گراد

گلیسرین مونو استئارات انواع مختلفی دارد این ماده دارای سه استریو ایزومر اورتو متا و پارا میباشد . استریوایزومر گروهی از ایزومرهای ماده شیمیایی هستند که فقط در نحوه قرار گرفتن اتم ها در فضا با هم متفاوت هستند این ایزومر ها دارای اتصال اتمی مشابه هستند به همین دلیل است که به استریوایزومرها ایزومر فضایی نیز گفته میشود. و همچنین دارای دو انانتیومر 1-گلیسرول مونو استئارات و 2-گلیسرول مونو استئارات میباشد .انانیومر ها همان ایزومرهای نوری هستند که با نام همپار نوری نیز شناخته میشوند این ایزومر ها دارای تصویرایینه ای  قابل انطباق میباشند.

بدن انسان میتواند به طور طبیعی با تجزیه چربی ها توسط لیپاز در لوزالمعده این ماده را تولید کند .

گلیسرول مونو استئارات چه کاربردهایی دارد؟

عمده ترین بازار مصرف این ماده در تولید محصولات غذایی میباشد . GMS یک افزودنی غذایی است زیرا به دلیل خاصیت آنتی کیکینگ ،امولسیفایر و نگهدارنده در تولید ماد غذایی مختلف مورد استفاده قرار میگیرد . گرید غذایی این محصول از سازمان غذا و دارو امریکا FDA مجوز های لازم برای استتفاده به عنوان افزودنی غذایی در صنایع تولید مواد خوراکی را کسب کرده است .

نقش امولسیفایری این ماده باعث میشود به عنوان یک افزودنی مناسب در تولید محصولاتی مانند نان ،کیک،دسر،مارگارین و ... پر استفاده باشد. به ار بردن این ماده در غرایند پخت نان باعث میشود که در گذر زمان کیفیت و مزه نان تغییر نکند و علاوه بر ان از خشک شدن زودهنگام نان جلوگیری میکند . این اتفاق به دلیل خاصیت این ماده در نگه داشن دو فاز اب و روغن نار هم میباشد . به همین دلیل از ان در تولید مارگارین و کیک به منظور عامل جلوگیری کننده از خشک شدگی استفاده میشود.

همچنین در تولید محصولاتی مثل بستنی و خامه این ماده به منظور حجم دهی و فرم دهی به این محصولات مورد استفاده قرار میگیرد که باعث میشود بافت صاف و یکدستی به وجود بیاید.

علاوه بر کاربردهای زیادی که این ماده در صنایع تولید محصولات غذایی دارند این ماده به عنوان مکمل غذایی ،مصارف صنعتی ،دارو سازی و پزشکی و... کاربردهای فراوانی دارد .

ادتا چیست ؟اتیلن دی آمین تترا استیک اسید  که با فرمول شیمیایی C10 H16N2O8 معرفی میشود به عنوان یک لیگاند شش دندانه و عامل کلاته کننده کاربرد های بسیاری دارد .این مده که به خوبی در اب حل میشود در دو نوع ادتا 2 سدیم و ادتا 4 سدیم تولید میشود.

خصوصیات و ویژگی های فیزیکی این ماده

جرم مولی :292.244 گرم بر مول
شکل ظاهری : پودر سفید رنگ

دانسیته : 0.860 گرم بر سانتی متر مکعب

روش تولید این ماده اولین بار از واکنش بین دو ماده  اتیلن دی آمین و کلرو اسیتیک اسید معرفی شد اما امروزه راه های دیگری نیز وجود  ارد مثل واکنش بین اتیلن دی امین فرمالدهید و سدیم سیانید که در مرحله اول تولید نمک سدیم میکند و در گام های بعدی به فرم اسیدی تبدیل میشود.

کاربردهای ادتا

این ماده کاربردهای بسیاری در صنعت و پزشکی و دندان پزشکی دارد

به خاطر خاصیت کلاته کننده ادتا از این ماده به منظور حذف یون های فلزی موجود در اب استفاده میکند . شش دندانه بودن این لیگاند به طور کلی عامل انحلال سنگ اهک میباشد .از این ماده به عنوان عامل نگهدارنده و پایدار کننده در صنایع تولید مواد غذایی برای جلوگیری از رنگ زدایی اکسایشی کاتالیزوری به وسیله یون های فلزی استفاده میشود.

در تولید محصلات شوینده مختلف مثل محلول های پاک کننده از ادتا به عنوان ماده اولیه استفاده میکنند زیرا یون های فلزی موجود در اب هنگام شستشو تمایل دارند که با مولکوا های صابون یا شوینده پیوند برقرار کنند و ایجاد رسوب بر روی الیاف پارچه میکنند که این اتفاق منجر به چرک مردگی پارچه میشود  اضافه کرن ادتا به محصولات شویندع به منظور برقراری پیوند ادتا با یون های موجود در اب میباشد که از ایجاد رسوب و لکه بر روی پارچه جلوگیری کند.

علاوه بر صنعت از ادتا در بخش درمان داروسازی و دندان پزشکی نیز استفده میشود . یکی از مهمترین کاربردهای ان در دندان پزشکی و در تولید موادی است که در درمان کانال ریشه دندان استفاده میشود.

در تولید قطره های چشمی نقش نگهدارنده دارد و در آزمایش خون از این ماده به عنوان عامل ضد انعقاد استفاده میشود .

علاوه بر این ها ادتا نقش دیسپرس کنندگی دارد  و در جراحی های چشم از این ماده به منظور کاش دادن رشد باکتری ها در جراحی های چشم استفاده میشود. یکی دیگر از کاربردهای ادتا نقش انتی اکسیدانی ان میباشد که میتواند از اسیب زدن رادیکال های ازاد به دیواره عروق در بدن انسان جلوگیری کند .

خطرات محیط زیستی

این ماده طول عمر بالایی دارد و تجزیه شدن ان در طبیعت به کندی انجام میشود .برای حذف این ماده از پساب های صنعتی استفاده از میکروارگانیسم ها چیزی در حدود 80 درصد کارایی نشان داده اند .

سدیم لوریل سولفات که در بازار با نام اختصاری SLS شناخته میشود یکی از مواد اولیه شیمیایی پر کاربرد به خصوص در صنایع تولید کننده محصولات شوینده میباشد .

ویژگی های فیزیکی

وزن مولکولی :288.372 گرم بر مول

شکل ظاهری : جامد سفید رنگ متمایل به زرد یا کرمی  و بدون بو

دانسیته : 1.01 گرم بر سانتی متر مکعب

نقطه ذوب : 206درجه سانتی گراد

کاربردهای سدیم لوریل سولفات

این ماده با نام های دیگری نیز شناخته میشود از جمله :سدیم مونو دودسیل سولفات ، سدیم مونو لوریل سولفات ، سدیم دودکان سولفات ، سدیم کوکو سولفات ،هیدروژن سولفات ،نمک سولفوریک اسید مونو دودسیل استر سدیم .

برای تولید این ماده در چند مرحله  از واکنش سولفوریک اسید با لوریل الکل هیدروژن سولفات استفاده میشود. که در گام بعدی هیدروژن کربنات به واکنش محصول مورد نظر ما تولید میشود.

مهمترین و عمده ترین بازار مصرف این ماده اولیه شیمیایی صنایع تولید کننده محصولات شوینده مختلف هستند این ماده در محصولاتی مثل مواد شوینده مختلف ،خمیر دندانو ... کاربرد دارد از دیگر صنایعی که در تولیدات خود از این ماده به عنان یک ماده شیمیایی اولیه استفاده نیکنند میتوان به تولید محصولات ارایشی ، به عنوان ماده افزودنی به بتن، در تولید حشره کش ها ،در صنعت دباغی برای نرم کردن چرم  در صنایع نساجی و کاغذ سازی به عنوان نرم کنده ، داروسازی و... نام برد .

این ماده در شونده ها نقش سورفکتانت دارد که برای زدودن لکه های چربی و روغنی استفاده میشود .

به عنوان عامل امولسیفایر در صنایع تولید لاستیک و پلاستیک میتوان از این ماده استفاده کرد.

آسیب ها و خطرات

ازمایش ها و تحقیقات به عمل امده بر روی موش های ازمایش گاهی نشان داده است که برای حیواناتی که در معرض این ماده قرار داشته اند دچار عوارضی مانند سوزش چشم ، سوزش پوست ،اسیب رسیدن به دستگاه تنفسی و صدمه دیدن تنفس ،اسهال و در موارد شدید تر منجر به  مرگ شده است .

در صورتیئکه این ماده در غلظت های بالاتر از 1 درصد در تماس با پوست بدن انسان شود و بلافاصله برای شستشوی ان اقدام نشود منجر به ایجاد زخم و جراجت در ناحیه و مورد تماس میشود .

این ماده در تولید خمیر دندان بسیار کاربرد دارد .اما گاهی استفاده از خمیر دندان هایی که حاوی SLS  اتست برای افرادی که نسبت به ان حساسیت دارند میتواند باعث ایجاد زخم در دهان بشود .

گفته شده است که در صورت ورود این ماده به بدن به مدت 5 روز میتواند در بدن انسان باقی بماند و در طی این مدت اندام های حیاتی بدن مثل دستگاه تنفسی یا ریه ها ريه ها، کبد،قلب و مغز انسان را تحت تاثیر قرار میدهد .

تری سدیم سیترات یک ماده شیمیایی است که به اختصار با نام سدیم سیترات نیز شناخته میشود.این ماده که یکی از نمک های اسید سیتریک میباشد با فرمول شیمیایی C6H9Na3O9 شناخته میشود.

ویژگی ها

از جمله خصوصیات فیزیکی این ماده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

فرمول شیمیایی :C6H9Na3O9 یا C6H5Na3O7.2H2O

وزن مولی : 294.1 گرم بر مول

شکل ظاهری : جامد کریستالی

دانسیته:1.7 گرم بر سانتی متر مکعب

نقطه ذوب :بیشتر از 300 درجه سانتی گراد

حلالیت در آب :77 گرم در 100 میلی لیتر آب

موارد مصرف

از این ماده به عنوان یک افزودنی خوراکی درتولید محصولات غذایی استفاده میشود . ای ماده باعث طعم دهندگی به نوشیدنی های با مزه ترش میشود . علاوه بر نوشیدنی از این ماده در تولید محصولات غذایی مثل ژله ، بستنی،مرجا و مارمالاد ،انواع محصولات لبنی مثل ماست، پنیر های فراوری شده ،شیر خشک و ... کاربرد دارد . این ماده به عنوان عامل امولسیفایر در تولید پنیرها استفاده میشود.در تولید ژله و ژلاتین ها  به دلیل خاصیت کنترل کنندگی PH  از ان استفاده میشود.

در کنار این کاربرد ها از تری سدیم سیترات به دلیل اینکه این ماده یکی از نمک های اسید سیتریک میباشد  و خاصیت قلیایی ضعیفی دارد در تولید بافر های بیولوژیکی استفاده میشود .

اسید سیتریک یک اسید الی ضعیف با فرمول شیمیایی C6H8O7 میباشد این ماده که به وفور در مرکباتی مثل پرتقال یا لیموترش وجود دارد با نام جوهر لیمو نیز شناخته میشود.در سراسر جهان این ماده به تولید انبوده رسیده است زیرا اسید طبیعی موجود در مرکبات نمیتواند جوابگوی نیاز به این ماده در صنعت باشد .میزان تولید سالیانه این ماده در جهان بیش از 2 میلیون تن گزارش شده است .به طور کلی سیترات ها از مشتقات این اسید تولید میشوند . میتوان گفت این اسید سیتریک یکی از مهمترین اسید های الی است که با استفاده از روش های تخمیری در تناژهای بالا تولید میشود.

اسید سیتریک کاربردهای بسیاری در صنعت دارد .از مهمترین و عمده ترین مصارف این ماده در تولید محصولات غذایی در صنعت غذا میباشد. این ماده در تولید انواع غذا ها و نوشیدنی و دسر ها استفاده میشود.نوشیدنی های غیر الکلی مانند نوشابه های گازدار و ابمیوه ها حاوی 0.5 درصد از این اسید هستند.

به علاوه به دلیل خاصیت اسیدی ضعیف و بافری این ماده در داروسازی نیز کاربرد دارد .اینماده به دلیل طعم ترش برای ایجاد طعم ترش به جای شیرین در برخی از داروها استفاده میشود.

در کنار کاربردهای این ماده به عنوان یک افزودنی غذایی در پزشکی نیز به عنوان یک داروی ضد انعقاد استفاده میشود.

پلی الومینیوم کلراید یک ترکیب پلیمری معدنی است . مونومر این ترکیب کمپلکس دو هسته ای از الومینوم است.

  فرایند تولید

روش تولید این ماده از طریق واکنش اسید کلریدریک با هیدروکسید الومینیوم میباشد .

مهمترین کاربرد این ماده در فرایند های مرتبط با تصفیه ا است . ین ماده به دلیل خاصیت منعقد کنندگی خود در صنایع تصفیه اب  برای کاهش میزان کدری استفاده میشود در سال های اخیر استفاده از این ماده رشد چشمگیری داشته است در گذشته از دو ماده کلروفریک و الومینیوم سولفات به عنوان منعقد کننده استفاده میشد که امروزه PAC از انها پیشی گرفته است .

خواص و ویژگی های این ماده

از خصوصیات فیزیکی این ماده میتوان به شکل ظاهری این ماده اشاره کرد که  هم به صورت جامد و هم به صورت مایع است .فرم جامد ان هم به صورت پودر و هم کریستال میباشد که از رنگ سفید شیری تا زرد پررنگ یافت میشود.

به طور کلی منعقد کننده ها از طریق فشزده سازی لایه مضاعف الکتریکی که اطراف ذر کلوئیدی وجود دارد با ناپایدار سازی عمل انعقاد را انجام میدهند .پلی الومینیوم کلراید با روش جذب ذر سطح ذره کلوئیدی و ایجاد پل اتصال بین ذر و پلیمر فرایند ناپایدار سازی را انجام میدهد.با این کار سرعت ناپایدار سازی ذره افزایش یافته و ذرات رشد میکنند و فرایند جداسازی با سهولت بیشتری انجام میشود.

این خاصیت PAC را به ماده پرکاربردی در صنایعی مانند تصفیه آب اشامیدنی ، تصفیه پساب کارخانجات مواد شیمیایی و صنیاع نفت و پتروشیمی  و فاضلاب ، تصفیه فاضلاب های شهری ،تصفیه پساب کشاورزی ،در صنایع تولید کاغذ و فراورده های سلولوزی و همچنین در صنایع مرتبط با تولیدات چرمی ،نساجی و....

استفاده از PAC چه مزیت هایی دارد؟

این ماده قابلیت استفاده در رنج دمایی مختلف را دارد طوریکی که حتی در دماهای بسیار پایین و اب سرد نیز عملکرد چشمگیری دارد .طوریکی عملکرد این ماده نسبت به ساید منعقد کننده ها در اب سرد با کدورت پایین و حتی اب الوده به مواد الی سنگین بسیار بهتر است. لازم به ذکر است در دماهای پایین استفاده از سولفات آلومینوم کاربردی نمیباشد.علاوه بر این در طیف وسیعی از PH از پنج تا 9 استفاده میشود و پس از انجام فرایند انعقاد مقدار PH محیط و خاصیت بازی را کم میکند.این ماده با کم کردن حجم لجن موجود در پساب باعث افزایش تراکم و چگالی ان میشود.از لحاظ هزینه استفاده از این ماده نسبت به سایر منعقد کننده به صرفه تر است .در فرایند انعقاد استفاده از این ماده نسبت به سولفات آلومینیوم 30 تا 60 درصد کمتر میباشد و به همین جهت با تولید لجن کمتر نسبت به سولفات الومینیوم ارجحیت دارد .

اسید سیتریک که با نام جوهر لیمو نیز شناخته میشود یک اسید آلی ضعیف با فرمول شیمیایی C6H8O7 است . این ماده به صورت طبیعی از برخی سبزیجات و میوه هایی مانند مرکبات یافت میشود. پرتقال و لیمو ترش منابع سرشار از این ماده هستند. اما استخراج این ماده از مرکبات پاسخگوی  نیاز بالای صنایع تولید محصولات غذایی به این ماده نمیباشد و لازم است که این ماده به صورت مصنوعی تولید شود. کاشف سیتریک اسید دانشمند مشهور ایرانی جابربن حیان است که در قرن هشتم کشف شد.

به طور کلی اسید سیتریک دو نوع خشک و آبدار دارد . به جز فرمول شیمیایی تفاوت این دو نوع از اسید سیتریک در شکل ظاهری و نحوه فراوری است . اسید سیتریک خشک یا انهیدروس به شکل ظاهری پودر است که از تبلور اب گرم تولید میشود و فرم هیدراته ان که اسید سیتریک مونوهیدرات نامیده میشود به شکل جامد کریستالی است این ماده از تبلور با اب سرد حاصل میشود.با افزایش دما تا دمای 47 درجه فرم هیدراته این ماده با از دست دادن مولکول اب یه فرم خشک تبدیل میشود.

خاصیت نگهدارندگی آنتی اکسیدان و طعم دهندگی اسید سیتریک این ماده را به یک افزودنی جذاب در صنایع تولید مواد و محصولات غذایی مثل انواع غذاها ، فراورده های گوشی، کنسرو ها ، ژله ها و نوشیدنی ها تبدیل کرده است.

این ماده به دلیل دارا بودن سه گروه کروبوکسیلیک اسیدی در زیر گروه کربوکسیلیک اسید ها قرار میگیرد.

این ماده با از دست دادن پروتون یون سیترات تولید میکند .سیترات کلسیم که به نام جوهر لیمو شناخته میشود یکی از شناخته شده ترین نمک های یون سیترات است  که در تولید مواد غذایی به منظور افزایش طول عمر به عنوان نگهدارنده افزوده میشود.

تولید این ماده برای اولین بار به سال 1784 بر میگردد . پس از ان با کشف کپک پینی سیلین روش تتولید این ماده با استفاده از کپک اسپرژیل در بستر شکر با استفاده از اهک که برای ته نشین شدن اسید سیتریک  تولید شده به صورت نمک سیترات کلسیم استفاده میشود که در نهایت این ماده در حضور سولفوریک اسید به اسید سیتریک تبدیل میشود.

مهمترین بازار مصرف سیتریک اسید در تولید محصولات غذایی است . این ماده به عنوان طعم دهنده در تولید مواد غذایی ترش مزه استفاده میشود. علاوه بر این از این ماده به دلیل خاصیت اسیدیته برای حفظ ph استفاده میشود . در کنار موارد ذکر شده خاصیت انتی اکسیدانی این ماده نیز بسیار مورد توجه است .

به دلیل نیاز صنایع تولید کننده مواد غذایی در حجم های بالا به این ماده  استحصال این ماده از مرکبات جوابگوی نیاز ای صنایع نمیباشد وبا  تولید این ماده با روش های ذکر شده در مقیاس انبوه میتوان نیاز این صنایع را در سراسر دنیا برطرف کرد . واردات اسید سیتریک به کشور ها باید طبق قوانین و مقررات سازمان های مربوطه باشد زیرا با سلامت مردم ارتباط دارد .واردات این ماده در ایران طبق قوانین وزارت صمت و با نظارت غذا و دارو صورت میپذیرد.

اسید فسفریک با فرمول شیمیایی H3PO4 با نام ارتو فسفریک اسید نیز شناخته میشود.  این ماده کاربردهای بسیاری در صنایع مختلف و تولید محصولات غذایی دارد . یکی ازنوشیدنی هایی که همه ما با آن اشنا هستیم نوشابه های گازدار کولا است که در تولید آن از اسید فسفریک به عنوان طعم دهنده استفاده شده است .

علاوه بر این از این ماده در تولید کود های شیمیایی ،اصلاح سطوح فلزی ،متالورژی و ... کاربرد دارد

خصوصیات فیزیکی

فرمول شیمیایی  H3PO4

جرم مولی 98گرم بر مول

شکل ظاهری جامد سفید رنگ یا مایع ویسکوز

اسید فسفریک خالص کریستال سفید رنگی است با دمای ذوب 42.35 درجه سانتی گراد . این ماده در 158 درجه شروع  به جوشیدن میکند و اجزایش از هم جدا میشود.

این ماده وقتی رقیق باشد بی رنگ و بی بو است که چگالی 1.65 گرم بر میلی لیتر دارد در دمای اتاق . دانسیته نوع جامد برابر ب 2و03  گرم بر میلی لیتر است . این ماده سمی ن و اتش گیر نمیباشد.

کاربردها

عمده ترین صنعتی که از اسید فسفریک به عنوان ماده اولیه استفاده میکند صنایع تولید کننده کودهای شیمیایی فسفاته  است این کود ها مانند سوپر فسفات ،دی امونیوم فسفات و مونو آمونیوم دی هیدروژن فسفات هستند .کودهای شیمیایی فسفر دار (فسفاته) به دلیل اینکه سرشار از عنصر فسفر میباشند بسیار برای رشد گیاهان ضروری هستند. زیرا منبع تامین فسفر مورد نیاز برای رشد گیاه میباشند.

این ماده با درصد خلوص 85 درصد تولید میشود . از اسید فسفریک 85 درصد در تولید محصولات غذایی استفاده میشود .این ماده به عنوان یک طعم دهنده مصنوعی به عنوان ایجاد طعم تند در محصولات غذایی استفاده میشود زیرا نسبت به طعم دهنده های طبیعی استفاده از این ماده از لحاظ اقتصادی  مقرون به صرفه تر است .چون تولید انبوه ای ماده را به عنوان جایگزین ارزان قیمتی تبدیل کرده است .

علاوه بر کاربردهای ذکر شده در صنایع دیگر به عنوان ضد زنگ ،پیل سوختی ،تولید کربن اکتیو ،تولید محصولات ارایشی ،عامل ضدعفونی در تولید محصولات لبنی و... میباشد

برای تولید این محصول از دو روش کلی استفاده میشود . روش تر و روش حرارتی دو روش برای تولید اسید فسفریک است.

علاوه بر کاربردهای ذکر شده این ماده در صنایع تصفیه آب به منظور کاهش سختی آب که ناشی از وجود یون های فلزانی مانند منیزیم و کلسیم در آب است استفاده میشود.به همین منظور در تولید

این ماده در دندان پزشکی برای اماده سازی عاج دندان و پاک سازی ان استفاده میشود . در فرایند تولید اسپررین از این ماده به عنوان یک کاتالیست خوب استفاده میشود.

گفته میشود سندی مبنی بر اینکه چه کسی اولین بار این اسید را تولید کرد در دست نمیباشد اما از شیمیدان و بازرگانی  به نام هنینگ برند به عنوان اولین کسی که لین ماده را تولید کرده یاد میشود

بنزالکونیوم کلراید چیست؟

یکی از نمک های امونیوم نوع چهارم که به دلیل خواص جالب توجه ش کاربرد زیادی در صنایع و پزشکی دارد بنز الکونیوم کلراید میباشد . این ماده که به صورت محلول های استاندارد 50 و 80 درصد تولید و تجاری میشود با نام های تجاری BC50, BC80, BAC50, BAC80 در بازار شناخته میشوند.

این ماده به عنوان سورفکتانت کاتیونی ، عامل انتقال فاز،و فعال کننده بیولوژیکی کاربردهای بسیاری دارد .

خواص فیزیکی

رنگ: محلول خالص بی رنگ با افزایش ناخالصی زرد روشن

حلالیت:

• حلالیت بالا در استون و اتانول
• حلالیت اهسته در اب

محلول ابی دارا خاصیت خنثی یا قایایی است

مزه: محلول اشباع طعم تلخ

بو: محلول اشباع دارای بو بادام

در محلول های با غلظت بالاتر از 50 درصد از ترکیباتی مثل الکل یا پلی اتیلن گلیکول به منظور اصلاح خواص و جلوگیری از ویسکوز شدن محلول و ژله ای شدن در دمای های پایین استفاده میشود.

کاربردها

این ماده به دلیل خواص زیاد کاربردهای گسترده ای در پزشکی صنعت و مصارف خانکی دارد .

عمده ترین کاربرد این ماده به عنوان عامل ضد عفونی کننده است .

خاصیت انتی باکتریال و ضد عفونی کنندگی متاسب این ماده را برای تولید محصولات مختلف ضدعفونی کننده به گزینه ای خوب تبذیل کرده است.

در صنعت درمان و پزشکی  از این ماده در تولید برخی داروهای به کار رفته در درمان سوختگی و زخم ها و تاول استفاده میشود . مزیت این ماده نسبت به سایر مواد ضدعفونی کننده عدم سوزش بنزالکونیوم کلراید روی پوست های اسیب دیده است .

همچنین در تولید قطره های چشم و گوش و اسپری های ضد عفونی کننده از این ماده به عنوان عامل انتی باکتریال استفاده میشود.

بنزالکونیوم کلراید یک سورفکتانت کاتیونی است که با از بین بردن فیلم لیپیدی دارو به جذب بیشتر این ماده کمک میکند.

همچنین در داروسازی به دلیل خاصیت انتفال فاز این ماده در سنتز داروها کاربرد  دارد.

در صنعت از این ماده در تولید بسیاری از محصولات شوینده مانند شوینده های پارچه و سطوح  و محصولات مراقبت شخصی مانند شامپو لوسیون صابون دئودورانت و... کاربرد دارد .

شوینده های حاوی بنزالکونیوم کلراید در پاک سازی سطوح سخت و سخنگی استفاده میشوند علاوه بر این در پاک سازی سطوحی مانند کاشی و سرامیک به خصوص در استخر ها به منظور جلوگیری از رشد جلبک و خزه از شوینده ها و محلول های ضد عفونی کننده حاوی بنزالکونیوم کلراید استفاده میشود.

دو نمونه از محصولات شوینده که حاوی بنزالکونیوم کلراید هستند با نام های تجاری دتول و دیزول به بازار عرضه شده اند.

از دیگر کاربردهای این ماده میتوان به استفاده در مخازن ذخیره آب ،حوضچه ها  ، صنایع تولید کننده کاغذ ،نساجی،و عامل تبادل فاز در صنعت نفت وگاز کاربرد دارد .

از خطرات این ماده میتوان به ایجاد الرژی و التهابات پوستی اشاره کرد.

دی سدیم فسفات یکی از مواد شیمیایی معدنی پر کاربرد در صنایع مختلف است . این ماده که در دو گرید غذایی و صنعتی تولید میشود در تولید محصولات غذایی مختلف و صنایع مرتبط با تصفیه آب کاربرد به سزایی دارد.

یکی از کاربردهای این ماده در صنایع تولید محصولات لبنی مانند پنیر و شیر خشک است.

از دی سدیم فسفات به عنوان یک عامل امولسیفایر در فرایند تولید پنیر استفاده میشود.

همچنین از این ماده به منظور جلوگیری از انعقاد شیر و ژله ای شدن در پروسه تولید شیر تغلیظ شده یا شیر خشک استفاده میشود.

همچنین در تولید محصولات غذایی مثل کنسرو سس ماکارونی پاستا پودر ژله  دسر و... استفاده میشود.

این ماده شیمیایی در صنعت نیز کاربردهای فراوانی دارد. یکی از مهمترین کاربردهای این ماده در صنایع تصفیه آب به خصوص در بویلر ها به منظور جلوگیری از تشکیل رسوب استفاده میشود.

برای جلوگیری از تشکیل رسوبات کلسیم از این ماده استفاده میشود . علاوه بر این در پزشکی نیز این ماده برای کاهش میزان کلسیم موجود در خون استفاده میشود.

این ماده معدنی  هم به صورت خشک و هم به صورت هیدراته یا ابدار تولید میشود . صورت های هیدراته این ماده به چندین فرم  دو هفت دوازده ابه میباشد . این ماده به صورت پودر جامد کریستالی سفید رنگ یا گرانوله و بدون بو میباشد.

این ماده به چندین صورت تو لید میشود که در تمامی روش ها فسفریک اسید نقش اصلی را بازی میکند.

در اولین تولید دی سدیم فسفات از سولفوریک اسید و سولفات سدیم که به نسبت های مولی با هم ترکیب شده اند استفاده میشود.در مرحله بعدی محلول امونیاک به ترکیب افزوده میشود . لازم است PH  این مجموعه بالاتر از 8 تنظیم شود.بعد از کریستالیزاسیون خنک این تریبات در دمای 15 تا 25 درجه سانتی گراد فیلتر میشوند و کریستال ها از مجموعه جدا میشوند.بدین ترتیب با واکنش دادن کریستال های حاصل با سودا اش در دمای 180 تا 250 درجه سانتی گراد دی سدیم هیدروژن فسفات تولید میشود.

از تغلیظ و فیلتراسیون مواد فیلتر شده نیز سولفات امونیوم به عنوان محصول ثانویه تولید میشود.

یکی دیگر از روش های تولید دی سدیم فسفات افزودن سدیم هیدروژن کربنات به فسفریک اسید است که این افزایش باید به اهستگی انجام شود.این واکنش به مدت دو ساعت زمان میبرد طی انجام واکنش باید دما در محدوده 80  تا 100 درجه سانتی گراد و PH  در بازه ی 8.7-9.2 ثابت نگه داشته شود.از انجام این پروسه محلول دی سدیم هیدروژن فسفات تولید میشود که لازم است برای جدا سازی به صورت کریستالی فرایند تبخیر و تغلیظ و سپس شستشو با آب دیونیزه به منظور برطرف کردن الودگی ها و در نهایت اب زدایی توسط سانتریفیوژ صورت میگیرد.

تیتانیوم دی اکسید با فرمول شیمیایی TiO2 ماده شیمیایی است که به طور طبیعی از معادن در سراسر جهان استخراج میشوند این ماده در سه نوع روتایل ،اناتاز و بروکیت شناخته میشود کاربرد زیادی در صنایعی مانند تولید رنگ،لاک و لعاب دارند.

خواص و ویژگی ها

فرمول شیمایی TiO2:

جرم مولی: 79.866   گرم بر مول

نقطه ذوب :1843 درجه سانتی گراد

نقطه جوش: 2972 درجه سانتی گراد

ضریب شکست اناتاز: 2.488

ضریب شکست بروکیت: 2.583

ضریب شکست روتایل: 2.609

نام های دیگر: Titania ، روتیل ، آناتاز،brookite

روش تولید

 دی اکسید تیتانویم به صورت طبیعی از معادن درسرتاسر جهان استخراج میشود. این ماده معدنی در سه نوع روتایل ،آناتاز و بروکیت به وجود می اید و به اضافه این موارد دو نوع دیگر که به دو صورت فشار بالا در دستگاه های بلوری مونوکلینیک بادلییت و اورتورومبیک دی اکسید سرب پدید می اید سنگ معدن ایلمنیت گسترده ترین سنگ معدن دی اکسید تیتانیوم است و در مرتبه دوم متعلق به سنگ روتیل است که 98 درصد ان را دی اکسید تیتانیوم تشکیل میدهد. بسته به نوع مواد اولیه ای که استفاده میشود این ماده دارای روش های تولید مختلفی است.مرسوم ترین روش برای تولید دی اکسید تیتانیوم استفاده از سنگ معدن ایلمنیت با استفاده از سولفوریک اسید است که برای حذف اکسید اهن از این اسید استفاده میشود 

کاربرد ها

این ماده به دلیل خواص ویژه دارای کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد از جمله: رنگ دانه یا پیگمنت، توید کرم های ضد افتاب ، فوتوکاتالیست ،الکترولیت جامد ،هادی مختلط، نیم رسانا یا نیمه هادی  و ...

رنگدانه

این ماده به دلیل ضریب شکست بالا و روشنایی زیاد در صنایع تهیه و تولید پیگمنت یا رنگدانه سفید بسیار پر کاربرد است .  این خاصیت باعث کاربردهای بیشتری میشود مثلا وقتی این ماده به صورت یک فیلم نازک رسوب میکند در برخی از اینه های دی الکتریک یا سنگ های زینتی ایجاد پوشش انعکاسی نوری ویژه ای میکند . این ماده به عنوان رنگ دانه در تنظیم شفافیت و سفیدی استفاده میشود.

کرم های ضد افتاب

این ماده به عنوان عامل رنگدانه  و قوام دهنده در صنایع تولید لوازم ارایشی و محصولات مراقبت از پوست در تولید کرم های ضد افتاب استفاده میشود.از دیگر ویژگی هایی که استفاده از این ماده را در تولید کرم های ضد افتاب مناسب میکند شاخص شکست و ضریب انعکاس بالا ، قابلیت جذب اشعه ماورا بنفش  یا اشعه UV  است.

علاوه بر این در رنگدانه هایی که برای ایجاد تتو و خالکوبی روی پوست استفاده میشود این ماده استفاده میشود. در تولید ابزار و مدادهایی که برای بند اوردن و جلوگیری از خونریزیهای سطحی استفاده میشود نیز این ماده کاربرد دارد.

نیتریت سدیم یک ماده معدنی با فرمول مولکولی NaNO2 است این ماده که به صورت پودر کریستالی سفید رنگ یا متامیل به زرد موجود میباشد در دو گرید غذایی و صنعتی کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد .شناسه پاپ کم این ماده 24269 است جرم مولی این ماده برابر 68/9953گرم بر مول  ،چگالی 2.168 گرم بر سانتی متر مکعب ،دمای ذوب 271درجه سلسیوس   است این ماده انحلال پذیری خوبی در آب دارد انحلال پذیری این ماده در آب 84.8 گرم در 100 میلی لیتر آب است . حلالیت این ماده در حلال های دیگر مانند متانول برابر 4.4گرم در 100 میلی لیتر متانول است .ساختار کریستالی این ماده به صورت اورتورومبیک است .

فرایند صنعتی تولید نیتریت سدیم

این ماده با استفاده از امونیاک مایع در حضور هیدروکسید سدیم یا کربنات سدیم تولید میشود.در مرحله اول امونیاک در دمای بالا در حضور کاتالیست اکسید میشود و اکسیدهای نیترژن تولید میکند.سپس این اکسید های نیتروژن تولید شده در مرحله قبل با محلول هیدروکسید سدیم یا کربنات سدیم واکنش میدهند  و محلول سدیم نیتریت حاصل میشود .استفاده از سدیم هیدروکسید منجر به تولید محلول غلیظ نیتریت سدیم میشود و استفاده از کربنات سدیم منجر به تولید نیتریت سدیم رقیق تر میکند که برای استفاده باید این محلول تغلیظ شود.

کاربردها

اصلی ترین کاربرد نیتریت سدیم در تولید محصولات غذایی و فراورده های گوشتی است این ماده با بیرون کشیدن اب موجود در بدنه باکتری ها به روش اسمز باعث از بین رفتن باکتری میشود و این اتفاق باعث افزایش طول عمر مواد غذایی میشود .همچنین این ماده در تولید مواد غذایی باعث تثیت رنگ و نگهدارنده در گوشت و ماهی میشورنگ صورتی یا قرمز فراورده های گوشتی حاکی از حضور این ماده به عنوان نگهدارنده استد.این ماده باعث حفظ عطر و طعم میشود.

در اصل برای جلوگیری از رشد میکرو ارگانیسم ها از این ماده استفاده میشود.نیتریت سدیم بیشترین تاثیر را در جلوگیری از رشد میکروارگانیسمی به نام کلستریدیوم بوتولینوم در PH 5 تا 5.5 دارد.

دز مجاز استفاده از این ماده در تولید و فراوری مواد غذایی توسط ادراه بهداشت مواد غذایی تعیین میشود .میزان استفاده از این ماده دز مواد غذایی نباید بیشتر از 125ppm باشد.

علاوه بر کاربردهای ذکر شده از این ماده در صنایع غذایی ا گرید صنعتی نیتریت سدیم در صنایع مختلف استفاده میشود.

این ماده کاربردهای گسترده ای به عنوان مهار کننده خوردگی، عامل سفید کننده، ضدعفونی کننده ، در تصفیه آب ،تولید ضدیخ ها،در صنعت لاستیک سازی ،تولید پاک کننده هاس صنعتی و روان کننده ها و عامل خنک کننده در سیستم های ذخیره انرژی حرارتی برای سیستم های تهویه مطبوع و سردخانه های صنعتی استفاده میشود.

نیترات نقره یکی از نمک های فلز نقره میباشد که با فرمول شیمیایی AgNO3 کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد . این ماده همچنین با نام هایی مثل سنگ جهنم ،نیترات ئارژان و ماه سوزان نیز شناخته میشود ساختار مولکولی این ماده به صورت سه وجهی مسطح است از خواص و ویژگی های فیزیک یاین ماده میتواند به شکل ظاهری ان اشاره کرد این ماده هم به صورت جامد و عم محلول در بازار عرضع میشود نیترات نقره جامد ترکیبی است به صورت کریستال های سفید رنگ که البته اگر در معرض نور خورشید قرار گیرد به خاکستری یا مشکی میگراید. محلول نیترات نقره نیز بی رنگ است .جرم مولی این ماده169.87گرم بر مول ،دانسیته 4.35گرم بر سانتی متر مکعب ،نقطه ذوب 212 درجه سلسیوس و نقطه جوش 440 درجه سانتی گراد است.این ماده سمی است بنابراین قبل از کارکردن با این ماده لازم است که MSDS ان مطالعه شود و  هنگام کار کردن با این ماده باید نکات ایمنی رعایت شود و استفاده از ماسک و عینک و دستکش ایمنی ضروری است

روش تولید نیترات نقره

نیترات نقره از واکنش بین فلز نقره با نیتریک اسید طبق واکنش زیر حاصل میشود:

3Ag + 4 HNO3 (cold and diluted) → 3 AgNO3 + 2 H2O + NO

کاربردها

این ماده دارای کاربردهای متنوعی در صنایعی مانند : ابکاری ازمایشاه ها صنایع نظامی عکاسی و ... میباشد از نیترات نقره در تولید ترکیبات نقره ،برای نقره اندود کردن اینه های نقره ای و تولید رنگ و جوهر استفاده میشود. همچنین این ماده در صنعت عکاسی و عکس برداری پزشکی نیز کاربرد دارد . از این ماده در آبکاری الکتریکی به خصوص برای لایه نشانی نقره بر روی نیکل کاربرد دارداین ابکاری در تولید و زیورالات و ساعت عای مچی کاربرد دارد .همچنین برای ایجاد رنگ های مختف برروی سفال و سرامیک از نیترات نقره میتوان استفاده کرد.

ایمنی و خطرات

نیترات نقره سمی است نیترات نقره از طریق پوست میتواند جذب شود و باعث پیگمان های ابی یا مشکی رنگ روی پوست میشودتماس این ماده با چشم اسنان باعث اسیب جدی به چشم و قرنیه میشود و تماس پوستی با نیترات نقره منجر به ایجاد عوارضی مثل سوزش و التهاب شده.این ماده سمی است و خوردن ان باعث بروز مسمومیت اختلال در سیستم گوارش ،تهوع،استفراغو اسهال میشود.قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این ماده میتوند منجر به اسیب جدی به کلیه کبد قلب شش و سیستم عصبی و مغز شود.بنابراین هنگام کار کردن با این ماده رعایت نکات ایمنی از اهیمت بالایی برخوردار است.

سدیم متا بی سولفیت یک ماده غیر الی با فرمول شیمیایی Na2S2O5 میباشد این ماده با نام های سدیم پیرو سولفیت و سدیم دی سولفیت نیز شناخته میشود . این ماده در دو گرید غذایی و صنعتی تولید میشود که کاربردهای متنوعی در صنایع مختلفی دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

خواص و ویژگی ها

شکل ظاهری این ماده به صورت پودر کریستالی سفید رنگ است و دارای جرم مولی 190 گرم بر مول و چگالی 1.48 گرم بر سانتی متر مکعب میباشداین میزان انحلال پذیری این ماده در اب برابر 54 میلی گرم در 100 گرم اب است .

کاربرد ها سدیم متا بی سولفیت

این ماده در دو گرید صنعتی و غذایی تولید میشود . گرید غذایی این ماده با شاخص E223 به عنوان نگهدارنده و انتی اکسیدان در تولید برخی مواد غذایی مانند چیپس های سیب زمینی و پودر های نوشیدنی کاربرد دارد .همچنین از این ماده در تولید قرص های CAMPDEN که در ساخت شراب و ابجو استفاده میشود به کار میرود.

در صنعت از این ماده درموارد متنوعی استفاده میشود از جمله:

 این ماده به عنوان یک عامل کاهنده در تصفیه و جداسازی الدهید و کتون ها استفاده میشود

برای حذف زباله های حاوی برم حاصل از تهیه رنگ این ماده کاربرد دارد.

برای پاکسازی غشاهای اسمز معکوس در سیستم های اب شیرین کن صنایع تصفیه اب اشامیدنی کاربرد دارد.

این ماده در پاکسازی تجهیزات و دستگاه های ابجوسازی خانگی استفاده میشود.

برای از بین بردن اکسیژن موجود در اب تغذیه دیگ های بخار از این ماده استفاده میشود

در صنایع مرتبط با تولید کاغذ و نساجی از این ماده به منظور سفید کردن الیاف پارچه و خمیر کاغذ استفاده میشود.

در گذشته در عکاسی برای اماده کردن حلال های مورد استفاده در تاریکخانه برای ظهور و چاپ عکس استفاده میشد.

در دارو سازی این ماده به محلولهای مورد استفاده برای بی حسی موضعی مانند لیدوکائین به منظور جلوگیری از اکسید شدن ادرنالین تنگ کننده عروق استفاده میشود

روش تولید

سدیم متا بی سولفیت را میتوان محصول ناشی از تبخیر محلول سدیم سولفیت اشباع از دی اکسید گوگرد است .

این ماده در ترکیب با اسید ها دی اسسید گوگرد ازاد میکند و در دماهای بالاتر سدیم سولفیت به جا میگذارد

Na2S2O5 + 2 HCl → 2 NaCl + H2O + 2 SO2

Na2S2O5 → Na2SO3 + SO2

ایمنی و خطرات

دوز مجاز اتفاده از گرید خوراکی این ماده در بزرگسالان برابر با 0.7 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن انسان است .سدیم متا بی سولفیت عوارض جانبی ندارد و با اکسیداسیون در کبد به سولفات بی ضرر تبیل میشود که از طریق ادرار دفع میشود

به دلیل عامل سولفیت این ماده میتواند منجر به بروز حساسیت های الرژیک در افرادی که به سولفیت ها حساسیت دارند بشود.

به دلیل وجود مقدار کم دی اکسید گوگرد در نمونه های سدیم متا بی سولفیت این ماده میتواند چشم و سیستم تنفسی را تحریک کند

سدیم تری پلی فسفات چیست؟

STPP  یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی Na5P3O10 یک پلیمر معدنی چند وجهی است که کاربرد بسیار وسیعی در صنایع شیمیایی دارد.

کاربردهای تری پلی فسفات

این ماده در دو گرید صنعتی و خوراکی با مشخصات و ویژگی های متفاوت دارای کاربردهای زیادی در صنایع مختلف  از جمله تصفیه آب، تولید محصولات شوینده، افزودنی غذایی و ... است

شوینده

این پلیمر سنتزی به دلیل خاصیت کلاته کنندگی برای نرم کردن آب های سخت کاربرد دارد .وجود یون های فلزی در آب باعث سختی آب میشود که باعث کاهش کیفیت شستشو میشود سدیم تری پلی فسفات با به دام انداختن یون های فلزاتی مانند کلسیم و منیزیم باعث کاهش سختی آب میشود که این ویژگی باعث بهبود کیفیت شستشو و و افزایش میزان تولید کف محصولات شوینده در آب میشود.

امروزه در تولید تمام پودرهای سینتتیک 30 الی پنجاه درصد از STPP استفاده میشود.زیرا علاوه بر خاصیت کلاته کنندگی این ماده به دلیل PH بافر قلیایی باعث افزایش قدرت تمیز کنندگی پودر های شوینده میشود .

کاشی و سرامیک

در صنایع تولید کاشی و سرامیک از سدیم تری پلی فسات به عنوان روانساز استفاده میشود

گرید خوراکی

از گرید غذایی سدیم تری پلی فسفات به عنوان ماده افزودنی خوراکی در تولید محصولات غذایی به منظور حفظ رطوبت مواد غذایی همچنین در تولید برخی محصولات مراقبت شخصی مانند خمیر دندان به منظور کاهش سختی آب از این ماده استفاده میشود.

همچنین در تولید مواد غذایی ر صنایعی مانند تولید نوشیدنی هایی مانند انواع آبمیوه،صنایع کنسرو سازی،تولید محصولات لبنی و فراورده های سویا از این ماده به عنوان نگهدارنده به منظور حفظ رطوبت و تازگی مواد غذایی استفاده میشود.

تولید سدیم تری پلی فسفات

برای تولید سدیم تری پلی فسفات از واکنش بین کربنات سدیم و فسفریم اسید ابتدا دو نمک مونو سدیم فسفات و دی سدیم فسفات تولید میشود با افزایش دما و از ترکیب کرن این دو نمک در دمای 300 درجه سانتیگراد سدیم تری پلی فسفات تولید میشود.

MSDS و خطرات:

قرار گرفتن در معرض بخارات این ماده میتواند باعث بروز علایم تنگی نفس و مشکلات تنفسی شود به منظور جلوگیری از این مشکل در هنگام کار کردن با این ماده باید از ماسک استفاده کرد و در صورت بروز علایم تنگی نفس مصدوم را به هوای ازاد منتقل کرده یا در موارد شدید تر از دستگاه اکسیژن یا تنفس مصنوعی کمک گرفت.

در صورت تماس این ماده با پوست یا چشم باید موضع مورد نظر را با آب به مدت 15 دقیقه شستشو داد